Kalma lang

KALMA LANG

"Kalmado" ang tatak ng nabili kong sando

na isinuot ko ngayong araw ng Linggo

wala lang, nagustuhan lang isuot ito

lalo't pakiramdam ko ngayon ay "Kalmado"

tara, katoto ko, tayo muna'y magkape

saglit akong samahan habang nagmumuni

at iniisip ang mga wastong diskarte

kung paanong sa masa'y magsilbing mabuti

kumbaga sa chess player, dapat ay kalma lang

kongkretong magsuri sa bawat kalagayan

"every move maybe your last" ay dapat malaman

"blunders may kill" ayon sa isang kasabihan

kaya kalma ka lang sakaling nagagalit

huwag magpadalus-dalos kung nagigipit

gagawin mo'y pakaisiping ilang ulit

lalo't buhay o liyag ang maging kapalit

- gregoriovbituinjr.

08.11.2024

Bakit si Nesthy lang, paano si Aira?

BAKIT SI NESTHY LANG, PAANO SI AIRA?

naunang maka-bronze sa Paris Olympics si Aira

Villegas at pangalawang naka-bronze ay si Nesthy

Petecio, subalit sa balita'y parang di pansin

si Vilegas, si Petecio lang ang papupurihan!

kaysakit na balita pag ito'y iyong nabasa

di ba't dalawa'y nagka-bronze, sa bayan ay nagsilbi

ngunit bakit isa lang ang binigyan ditong pansin

bronze medalist na si Aira'y bakit nakalimutan?

walang alam? sa senador ba'y sinong kumausap?

na dalawang babaeng boxer ang sa bronze naghirap

sa Paris Olympics, isa ba'y di katanggap-tanggap?

gayong dalawa'y dapat sabay papurihang ganap!

dapat bang sisihin ang nagsulat kung di totoo?

o kalap lang niya ang ulat na sinulat dito?

ngunit sana'y naisip niyang di dapat ganito

na bakit si Nesthy lang at si Aira ay paano?

saan ang desisyong patas at parehas at pantay?

di ba't silang dalawa'y dapat pagpugayang sabay?

bakit isa'y initsapuwera? nakalulumbay!

tila dalawang bronze medalist ay pinag-aaway!

- gregoriovbituinjr.

08.11.2024

* ulat na pinamagatang "Parangal Ihanda para kay Petecio, POC, Pinuri ng Boxing Alliance" na nasa p.12 ng pahayagang Bulgar, 08.10.2024

Isyung Pre-SONA at Post-SONA ng Taliba ng Maralita

ISYUNG PRE-SONA AT POST-SONA NG TALIBA NG MARALITA

Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

Bihirang gawin ng patnugutan na magkaroon ng dalawang isyu ng Taliba ng Maralita sa loob lang ng dalawang linggo nitong iskedyul, na nagawa lang sa isyung Hulyo 16-31, 2024. Dahil sa dami ng mga balita't pahayag ay napagpasyahan ng patnugutan na dalawang isyu ang ilabas para sa isyung Hulyo 16-31, 2024. Ang una'y Pre-SONA isyu at ang ikalawa'y Post-SONA isyu. Ang Taliba ng Maralita ang opisyal na publikasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML).

Hindi naman maaaring ilagay sa isyung Hulyo 1-15, 2024 ang nasa Pre-SONA isyu, dahil naganap ang mga aktibidad sa Pre-SONA isyu ay hindi sakop ng petsang Hulyo 1-15, 2024. Ang Pre-SONA ay mula Hulyo 16 hanggang Hulyo 21, bisperas ng SONA ni BBM. Hindi rin dapat ilagay sa isyung Agosto 1-15, 2024 ang post-SONA dahil tiyak na may ibang naganap sa Agosto 1-15, lalo na matapos ang bagyong Carina. Ang Post-SONA isyu ay mula Hulyo 22 (aktwal na araw ng SONA) hanggang Hulyo 31.

Sa isang buwan ay dapat may malathalang dalawang isyu ng Taliba, o dalawang beses kada buwan. Isa sa unang dalawang linggo at isa pa sa huling dalawang linggo. Kaya nga ang petsa ng isyu ay tulad ng Pebrero 16-28, 2024, Hulyo 1-15, 2024, Hulyo 16-31, 2024, o Agosto 1-15, 2024.

Ang nilalaman ng Pre-SONA isyu ay Press Conference ng mga maralita noong Hulyo 17 bago mag-SONA, na siya ring headline; ang State of Human Rights Adress (SOHRA) na pinangunahan ng Philippine Alliance of Human Rights Advocates (PAHRA) noong Hulyo 16, na dinaluhan ng iba't ibang human rights organizations, kung saan isa sa tagapagsalita ay ang sekretaryo heneral ng KPML; at ang State of the People's Address (SOPA) na pinangunahan ng Freedom from Debt Coalition (FDC) na dinaluhan naman ng dalawang kinatawan ng KPML noong Hulyo 19.

Ang Post-SONA isyu naman ay naglalaman ng naganap sa SONA kung saan nagrali muna sa tapat ng tanggapan ng Department of Human Settlements and Urban Development (DHSUD) ang mga maralita sa pangunguna ng KPML, Samahan ng Mamamayan-Zone One Tondo Organization (SM-ZOTO), at Partido Lakas ng Masa (PLM). Nilalaman din nito ang pahayag ng KPML sa SONA, pahayag ng PLM matapos ang SONA, pahayag ni Ka Leody, at ang pahayag ng PAHRA.

Sadya ring pinag-isipan ang pagsulat ng Editoryal kada isyu dahil dito makikita ang paninindigan ng patnugutan sa iba't ibang isyung tumatama sa maralita.

Patuloy din ang paglalathala ng kolum ni Ka Kokoy Gan na siyang kasalukuyang pangulo ng KPML.

Nag-aambag din ang Taliba ng Maralita sa panitikang Pilipino, o sa sinasabi nating panitikang maralita, panitikang dukha, o panitikang proletaryo. Pagkat di pa rin nawawala ang maikling kwento sa pahina 18-19 at tula sa pahina 20 sa kada labas ng Taliba. Sa Pre-SONA isyu, ang pamagat ng kwento ay "Budul-Budol sa Maralita" na batay sa inilabas na pahayag ng maralita sa kanilang presscon, habang sa Post-SONA isyu ay "Bigong-Bigo ang Masa". Dalawang kwentong ang pamagat ay mula sa daglat na BBM.

Isa sa mga pinagkukunutan ko talaga ng noo ang pagsusulat ng maikling kwento, pagkatha ng mga tula, at komiks na Mara at Lita, na balang araw ay maaaring isalibro. Ang mga maikling kwento ay maaaring malathala sa mga librong aralin sa elementarya at sekundarya. Ang tugma at sukat sa pagtula ay talaga kong pinaghuhusayan upang kung nais ng ibang taong ito'y ilathala ay malaya nilang mailalathala, basta huwag lang baguhin kahit isang letra at ilagay ang pangalan ko bilang may-akda ng tula.

Sa tulad kong manunulat, mahalaga pa rin ang paglalathala ng 20-pahinang Taliba ng Maralita. Bagamat uso na ngayon ang social media o socmed tulad ng facebook, wordpress, instagram, at iba pa, mahalaga pa ring malathala sa papel ang munting pahayagang ito. Ayaw pa rin nating maganap ang nangyari sa pahayagang Baguio Midland Courier na matapos ang mahigit pitumpung taon ay namaalam na nitong Hunyo, kung saan inilathala nila ang kanilang huling isyu. Katulad ng mga kakilala kong may napaglalathalang pahayagan, pag ako'y tinanong kung saan ba ako nagsusulat, may masasabi akong pahayagang pinagsusulatan. Agad na maipagmamalaki kong sasabihing sa Taliba ng Maralita.

Isa pa, kaya dapat patuloy ang paglalathala ng Taliba ng Maralita ay dahil karamihan pa rin naman ng maralita ay walang akses sa internet, at magandang binababaan talaga. Mabigyan sila, kung di man mabentahan, ng Taliba ng Maralita. Isa rin itong paraan ng mga organisador upang makausap at makatalakayan ang mga maralita sa iba't ibang komunidad.

Kaya patuloy lang tayo sa paghahandog sa mga kauri nating maralita ng mga napapanahong isyu ng dukha, pahayag, balita, at panitikan sa Taliba ng Maralita. Patuloy natin itong ilalathala para sa mga dukha hanggang marating ng maralita ang pangarap nitong lipunang makatao, lipunang pantay, at lipunang walang pagsasamantala ng tao sa tao. Mabuhay ang mga maralita!

ISYUNG PRE-SONA AT POST-SONA NG TALIBA NG MARALITA

dahil sa maraming naganap sa dalawang linggo

ay napagpasyahang maglabas ng dalawang isyu

pambihirang desisyon para sa ating diyaryo

dahil nilalaman ay di sapat sa isang isyu

bihira ang gayong pagpapasya ng patnugutan

na dahil sa dami ng isyu'y ginawan ng paraan

may Pre-SONA na, may Post-SONA pa sa pahayagan

bilang ambag din ng maralita sa kasaysayan

nalathala rin dito'y maikling kwento at tula

na pinagsikapan ng manunulat at makata

ang komiks na Mara at Lita na pangmaralita

editoryal na may malalim na kuro ng dukha

kasaysayan ng laban ng dukha'y ilathala rin

nang mahanguan ng aral ng susunod sa atin

halina't basahin ang munting pahayagan natin

ang pinagsikapang ito'y pag-isipan at damhin

08.11.2024

Anong bagong balita?

ANONG BAGONG BALITA?

hoy, pare, anong bagong balita?

may nasalanta ba't nangasira?

bagyo'y saan nanalasang sadya?

kailan kaya bagyo'y huhupa?

si Yulo'y nakadalawang ginto

Petecio't Villegas nakatanso

di man nila nakuha ang ginto

handog nila sa bayan ay buo

bagong balita pag bagong dinig

luma na pag naging bukambibig

ngunit may aral na makakahig

na iisipin ng mga kabig

balita'y magiging kasaysayan

paglipas ng panahong nagdaan

maganda'y may bagong natutunan

mapait man ang pinagdaanan

bago sa bagong makakabasa

may masaya kung di man trahedya

may bagyo kayang mananalasa?

tulad ng Yolanda at Carina?

bago pag bago mong napanood

pag sa telebisyon nakatanghod

may nabatid at may binubuod

kung ulat ay may lungkot o lugod

- gregoriovbituinjr.

08.11.2024

* ang litrato'y mula sa app game na Word Connect

17 medalya sa Math, nakamit ng Pilipinas

17 MEDALYA SA MATH, NAKAMIT NG PILIPINAS

mga estudyanteng Pilipino'y nagtagumpay doon

sa India International Mathematics Competition

na yaong nagpaligsahan ay nasa tatlumpung nasyon

na mga lumahok ay animnaraang sipnayanon

tatlong silver, pitong bronze at pitong merit medal pala

ang natamo mula sa talino't pagsisikap nila

kahit walang dalawang ginto tulad ni Yulo sila

mga estudyanteng math genius ay petmalu talaga

may medalyang pilak ay tatlong Tsinoy ang apelyido

tatlong Kastilaloy, dalawang Tsinoy sa tanso mismo

sa merit, dalawang Kastilaloy, limang Tsinoy dito

aba, sa kanila'y walang katutubong Pilipino

mahihina ba ang mga katutubong Pinoy sa math

o di lamang sila nabibigyan ng oportunidad

panahon naman ngayong sa kanila tayo'y mamulat

at sa math, katutubong Pinoy ay dapat mapaunlad

sa mga nagkamit ng medalya, O, mabuhay kayo!

bagamat di man taal na katutubong Pilipino

mataas na pagpupugay itong paabot sa inyo!

salamat, bansang Pilipinas ay kinatawan ninyo!

- gregoriovbituinjr.

08.11.2024

* ulat mula sa pahayagang Abante, Agosto 5, 2024, p.8