ni Gregorio V. Bituin Jr.
16 pantig
(Nang tinanggihan ng premyadong manunulat at nobelistang si Edgardo M. Reyes ang isang award na ipinagkaloob ng Komisyon ng Wikang Filipino noong Abril 2, 2009, kaarawan ni Balagtas, isa sa kanyang mga dahilan ay wala siyang nakikitang pag-unlad ng sariling wika. Ang sumusunod na tula ang pagninilay ko kung bakit di umuunlad ang sariling wika, at pati na ang bansa, kung saan naalala ko at taimtim na pinagnilayan ang isang saknong sa awiting 'Tayo'y mga Pinoy' ng Banyuhay ni Heber: "Mayroong isang aso, daig pa ang ulol, siya'y ngumingiyaw, hindi tumatahol, katulad ng iba, pa-ingles-ingles pa, na kung pakikinggan, mali-mali naman". Ah, hindi nga tayo dapat tumulad sa asong ngumingiyaw. Ambag ang tulang ito sa pagdiriwang ng Linggo ng Wika sa darating na Agosto.)
sa Pilipinas, sinasamba ang mga Inglesero
dahil inaakalang mga ito'y matatalino
ngunit kung susuriin marami sa kanila'y bobo
upang di mahalata'y pala-Ingles ang mga ito
puro Ingles kahit kausap ay kapwa Pilipino
kaytagal na sa Pilipinas pero ayaw matuto
pag nagtatagalog ka, imperyor ang tingin sa iyo
tingin sa nagtatagalog, mababaw ang pagkatao
yaon daw mga Pilipinong di marunong magmahal
sa sariling wika, ayon sa dakilang Jose Rizal
ay kapara ng mabahong isda doon sa imburnal
nandidiring magtagalog itong Pilipinong hangal
mabuti pa ang totoong dayuhang nais matuto
ng katutubong wika kahit dayo lang sila rito
di gaya ng kapwa Pilipinong naging Inglesero
ingles ng ingles kaharap man ay kapwa Pilipino
e kasi dito, sinasamba ang mga Inglesero
paraan nila ito nang agad makilala rito
dahil kung magtatagalog baka malaman ng tao
na wala pala silang alam, kayhihina ng ulo
dinadaan sa paingles-ingles para makaisa
pagkat sa bansang ito, ang inglesero'y sinasamba
dahil magaling sa Ingles ay agad hahangaan na
aakalaing laki sa pangarap na Amerika
dapat nating salitain ang sarili nating wika
aralin natin ang tagalog, ilokano't bisaya
kapampangan, panggalatok, iba pang wika sa bansa
upang tayong lahat dito'y totoong makaunawa
ang Japan ay umunlad, di naman Ingles ang salita
ang Tsina'y bumabangon na gamit ay sariling wika
Latin Amerika'y nagkaisa sa wikang Kastila
marami pang umuunlad na di Ingleserong bansa
huwag na nating tingalain ang mga Inglesero
dahil yakap pa nila'y kaisipang kolonyalismo
superyor ang Ingles, imperyor ang wikang Pilipino
sa ganitong kaisipang pulpol, uunlad ba tayo?
ingles ay tamang gamitin doon sa mga dayuhan
sariling wika naman pag kausap ay kababayan
ito nga ang nararapat nating gawing panuntunan
kung nais pa nating sumulong at magkaunawaan
