Pagmasid sa mga Bituin

PAGMASID SA MGA BITUIN

ni Gregorio V. Bituin Jr.

13 pantig bawat taludtod

ang Mae Sot nga ba’y isa na lang alaala

tulad ng dalagang sinuyo ko’t sininta

aking minahal sa sandaling pagbisita

ngayon gunita na lang yaong ngiti niya

habang nililisan ko siya’y minamasdan

kumikislap ang bituin sa kalangitan

tila may tanong itong sa diwa’y iniwan:

ako kaya sa Mae Sot ay may babalikan?

pakiramdam ko’y tila kayhaba ng gabi

dumuduyan sa pangarap ang guniguni

tila ayaw ko munang bumalik sa dati

habang masid ang bituin sa pagmumuni

sampung araw sa Mae Sot ay sadyang di sapat

mata ko’y bahagya ko pa lang namumulat

gayunman, may bagong pahinang masusulat

prinsipyo’t karanasang maisasaaklat

mga bituin ay ating muling pagmasdan

tila nagsasayaw sila sa kalangitan

ipinagdiriwang ang bagong karanasan

na maiuuwi sa nakagisnang bayan

isang tagumpay ang nangyaring paglalakbay

bagamat may ilang ang puso’y nangalumbay

sa paghihiwalay, may mga nagsisikhay

upang paglayang asam ay matamong tunay

- sa loob ng bus mula Mae Sot patungong Bangkok, Setyembre 25, 2012

Paalam, Mae Sot

PAALAM, MAE SOT
ni Gregorio V. Bituin Jr.
15 pantig bawat taludtod

sana'y patuloy na dumatal ang bukangliwayway
sa iyong kandungan at sa mga anak mong tunay
pati sa mga dayong pansamantalang dumantay
sa iyo, nawa pagkatao nila'y di maluray
ng sistemang kaylupit na paglaya'y pinapatay

kung sakaling sa iyo'y dumatal ang takipsilim
at masaksihan ang sistemang karima-rimarim
magpakatatag ka, O, Mae Sot, bagang mo'y itiim
sa pagharap sa delubyo't karahasang kaylagim
magbubukangliwayway din, laya mo'y masisimsim

pinaraya mo sa kandungan yaong nagsilikas
sa katabing bayang puno ng sakripisyo't dahas
pakiramdam ko ang paglaya nila'y isang atas
sa mga mamamayang nais ng lipunang patas
dapat sistemang mapang-api'y tuluyang mautas

paalam, Mae Sot, ako'y aalis pansamantala
ngunit di ka mawawaglit sa aking alaala
di ko alam kung sa kandungan mo'y makabalik pa
ngunit sa panulat, isa kang bayani't pag-asa
huwag mo sanang pabayaan silang taga-Burma

- sa himpilan ng bus sa Mae Sot, Setyembre 25, 2012

Sa Diwa ng Internasyunalismo

SA DIWA NG INTERNASYUNALISMO

ni Gregorio V. Bituin Jr.

15 pantig bawat taludtod

ika nga nila, lahat ng bagay ay magkaugnay

kaya internasyunalismo'y aking naninilay

magkaugnay bawat bayang api ang kalagayan

biktima ng bulok na sistema sa daigdigan

ang masa'y nagugutom, elitista'y naghahari

ang nasa tuktok ang sa masa'y yumurak ng puri

di sapat maging mabait at loob ay baguhin

dapat sistemang mapang-api'y palitan na natin

daigdigan ang pagsasamantala sa obrero

daigdigan ang pagkaapi ng masa sa mundo

pagkat magkakaugnay ang lahat ng kalagayan

pagkat kapitalismo ang sistemang daigdigan

marapat lang pairali'y internasyunalismo

magkakaibang bansa man ay magtulungan tayo

kaya dapat lang baklasin ang lahat ng balakid

mga api sa mundo'y tunay na magkakapatid

diwa ng internasyunalismo'y ating yakapin

internasyunalismo'y dapat nating pairalin

mga kapatid at kapwa internasyunalista

halina't baguhing sabay ang bulok na sistema

- Setyembre 25, 2012, Mae Sot

Jeyzube

JEYZUBE

ni Gregorio V. Bituin Jr.

11 pantig bawat taludtod

salamat sa inyo, mga kasama

salamat tayo'y nagkasama-sama

salamat at tayo'y nagkakaisa

na dapat baguhin na ang sistema

at tuluyang mapalaya ang Burma

sa bawat karanasan ay may aral

na sa diwa't puso na'y nakakintal

ang lumaban sa paglaya'y marangal

ibagsak na ang diktaduryang hangal

at ang masa'y ilagay sa pedestal

jeyzube sa inyo, mga kasama

jeyzube tayo'y nagkasama-sama

jeyzube at tayo'y nagkakaisa

na tuluyang palayain ang Burma

sa pagdagit ng mapagsamantala

kasama ninyo kami sa paglaban

dahil laban ninyo'y pandaigdigan

bawat bansa'y dapat lang magtulungan

nang wala nang bayang api-apihan

at laging pinagsasamantalahan

jeyzube, salamat sa pagkalinga

habang tayo nga'y nasa ibang bansa

tayo ngayo'y nagkakaisang diwa

lalabanan ang daratal na sigwa

tutunguhi'y kandungan ng paglaya

- Mae Sot, Setyembre 25, 2012

Pananaw sa Banlik ng Panatag

PANANAW SA BANLIK NG PANATAG

ni Gregorio V. Bituin Jr.

15 pantig bawat taludtod

taga-Burma'y nagtanong habang kami'y kumakain

tindig ko sa Scarborough shoal, sa aki'y tinanong

dahil Tsina't Pilipinas dito'y nais umangkin

lalaban ba tayo o sa isyung ito'y uurong

Scarborough shoal, Hwangyin Island, Banlik ng Panatag

Panatag shoal ba'y kanino't dahilan ng alitan

kasundaluhan ng bawat bansa'y pinatatatag

at sa karagatan sila'y tila naggigirian

bakit pagresolba nito'y dadaanin sa digma

ang pagpapatayan ba sa isyu'y makalulutas

maaari namang mag-usap ang dalawang bansa

kaysa digmaang kayrami tiyak ang mauutas

dapat banlik na ito'y sabay nilang paunlarin

Tsina't Pilipinas ay magkayakap mangasiwa

pagkat walang sinumang sa banlik dapat mag-angkin

ang tama'y pagtulungan ito ng dalawang bansa

biktima lang ng digmaa'y obrero't masang hirap

payapang usapan dapat sa Banlik ng Panatag

sa isyung ito'y walang digmaang dapat maganap

iyan ang aking tindig sa usaping inihapag

- sa isang kainan sa aming huling gabi sa Mae Sot, Setyembre 25, 2012

Huling Hapunan sa Mae Sot

HULING HAPUNAN SA MAE SOT

ni Gregorio V. Bituin Jr.

13 pantig bawat taludtod

nagkita-kita kami sa isang restawran

nagtambak ang pagkain, alak at pulutan

sa Mae Sot, ito ang huli naming hapunan

sapagkat uuwi na sa sariling bayan

ah, kaysarap gunitain ng sampung araw

ng paglagi roon, laya'y di pa matanaw

ng mga kasamang ang bansa'y nauuhaw

sa layang pangarap na sa puso'y pumukaw

huling hapunan lang sa Mae Sot ngayong taon

dahil maaaring magbalik kami roon

di pa nakamtan ang paglayang nilalayon

na maaring kamtin sa isang rebolusyon

bago lisanin ang Mae Sot upang maglakbay

mga taga-Burma'y may regalong binigay

nag-iwan ng mumunting alaalang tunay

habang paalala nila'y aming tinaglay

salamat sa patuloy na pakikibaka

patuloy kaming sa inyo'y makikiisa

taas kamaong pagbati, mga kasama

tayo'y lumaban hanggang lumaya ang Burma

- sa isang restawran sa Mae Sot, Setyembre 25, 2012

Bahaginan ng Karanasan at mga Aral

BAHAGINAN NG KARANASAN AT MGA ARAL

ni Gregorio V. Bituin Jr.

15 pantig bawat taludtod

anong ibig sabihin ng diktadura sa masa

nawalan ng maayos na bukas yaong pamilya

nawalan ng kalayaan at buhay na masaya

marami nang nawalang mga taon sa kanila

maysala ba'y diktadurya o bulok na sistema?

kulang yaong sampung araw na pagtigil sa Mae Sot

upang maunawaang lubos ang lahat ng gusot

gayunman, maraming aral sa puso'y nagpakirot

nakasalamuha't karanasa'y di malilimot

sa aral, matingkad na ang laya'y dapat maabot

nagpatingkaran ng mga ideyang sosyalista

paano ibabagsak iyang bulok na sistema

paano dudurugin ng bayan ang diktadura

paano naman ang tamang pamumuno sa masa

isang aral dito'y maging internasyunalista

ah, maraming salamat sa aral at karanasan

pinatibay nito ang ating mga kalooban

pinatitigas nito ang ating paninindigan

hinihikayat tayong laya'y kamtin at lumaban

salamat sa talakayang kaysarap malasahan

- sa tanggapan ng DPNS, pagtatasa ng apat na Pilipino at pamunuan ng DPNS, hapon ng Setyembre 25, 2012

Hinggil sa Wika't Pagsasalin

HINGGIL SA WIKA’T PAGSASALIN

ni Gregorio V. Bituin Jr.

13 pantig bawat taludtod

marunong mag-Ingles ang mga taga-Burma

kaya di ako hirap maunawa sila

ngunit nang mag-ulat ako'y isinalin pa

ng lider yaong sinabi ko sa kanila

sa talastasan, anong wikang gagamitin

pagkat maraming wika sa daigdig natin

kapwa nati'y paano ba uunawain

kung di alam ang wika ng kakausapin

sa buhay na ito'y mahalaga ang wika

upang ang ating kapwa'y agad maunawa

di sapat ang aksyon, galaw ng kamay, gawa

dapat wika'y alam nang matalos ang diwa

kaya di sapat alam lang ay wikang Ingles

dapat maunawaan din ang wikang Burmes

pag unawa mo ang wika, ramdam mo'y tamis

at sa pag-intindi'y di ka na maiinis

kung iyong di alam paano sasabihin

maghanap ng maalam upang maisalin

sa ibang wika iyang diwa mo't naisin

sa pagsasalin, mauunawa na natin

kaalaman sa wika'y sadyang mahalaga

lalo na sa ating laya ang ninanasa

kaya pag nag-usap ng ideolohiya

magkakaunawaan bawat aktibista

- Setyembre 25, 2012, sa tanggapan ng YCOWA, umaga, matapos mag-ulat hinggil sa sampung araw na inilagi sa Mae Sot

Pagtatasa at Pagbabahagi

PAGTATASA AT PAGBABAHAGI

ni Gregorio V. Bituin Jr.

13 pantig bawat taludtod

umagang-umaga’y hinanda ang sarili

at ngayon ngang umaga sila'y naging saksi

sa mga pagninilay ko't pagkaintindi

sa aking paglagi sa kanilang kandili

may powerpoint akong gawa't pinagpuyatan

inilatag ang aking mga nasaksihan

inihapag ko kung ano ang natutunan

tinasa ko ang sarili't nagbahaginan

pagkat ito ang huling araw ko sa Mae Sot

anong pagninilay ko sa pagkapalaot

pakikisalamuha nami't pag-iikot

lilisanin ba iyong sakbibi ng lungkot

nakaraang mga araw dito'y tinasa

naunawaan ko ba ang pakikibaka

at sakripisyo nilang mga taga-Burma

upang kamtin nila ang asam na hustisya

lahat ay nakatingin, ako'y kinakapa

mga sinabi ko'y tila inuunawa

ngunit nagkakaisa kami ng adhika

lalanguyin namin ang laot ng paglaya

sa huling araw ko sa Yaung Chi Oo, salamat

ang aking binigkas, kanilang nadalumat

na ang sampung araw ko doon ay di sapat

gayunpaman, salamat, salamat sa lahat

- sa tanggapan ngYaung Chi Oo, Setyembre 25, 2012; bago umalis ay naghandog sila ng isang regalong nakabalot, na naglalaman ng isang pulang telang pansabit sa dingding at may larawan ni Daw Aung San Suu Kyi, na ang nakasulat: "There will be change because all the military have are