Talupapak, ambulong, talupad, atbp.

TALUPAPAK, AMBULONG, TALUPAD, ATBP.

sa diksiyonaryo'y mayroon akong hinahanap

nang mata ko'y mapadpad sa salitang talupapak

kahulugan nito'y agad naunawaang ganap

pati na rin ang talurok, talusad, at talupad

iyang talupapak pala, ayon sa depenisyon,

ay paunang tipan sa pangkalahatang ambulong

o isang kasunduan sa kasiya-siyang pulong

ibig namang sabihin ng talupad ay batalyon

minsan, maganda ring magbasa ng diksiyonaryo

di lang magsaliksik ng mga kahulugan dito

makitang may katumbas na salita sa ganito

tulad ng talura na sa Pangasinan ay tatlo

dulas ang kahulugan ng talusad at taluras

ang talurok ay matarik, matulis, at mataas

sa talupaya, tila sa pagkatayo'y nanigas

talupak sa palma'y balat sa bahaging itaas

marami pala tayong matutumbas na salita,

kung batid lang natin, sa mga salitang banyaga

mga ito'y mahalaga sa tulad kong makata

lalo na sa pagtataguyod ng sariling wika

- gregoriovbituinjr.

05.04.2023

* ang litrato'y mula sa UP Diksiyonaryong Filipino (UPDF), pahina 1218

* ambulong, mula sa UPDF, p. 47, na ibig sabihin ay 1. kasiya-siyang usapan, 2. kasunduan

Nang kumain kami sa labas

NANG KUMAIN KAMI SA LABAS

literal na kumain kami sa labas, tingnan mo

halatang nasa bangketa kami, nasa litrato

gulong nga ng mga traysikel ay kita mo rito

may lamesa't upuan naman sa bangketang ito

nag-deyt ang magsyota, este, mag-asawa na pala

habang sarap na sarap kaming kumain talaga

nakita lang sa pesbuk ang nasabing karinderya

at inalam na namin ni misis kung masarap ba

tama lang ang lasa paris ng iba, ang kaibhan

sinadya pa namin ni misis upang mag-agahan

bagamat di naman iyon pagkaing vegetarian

ay ayos na rin, mura lang para sa budgetarian

kahit na sa bangketa kumain, disente pa rin

walang langaw, talagang mapapasarap ang kain

eto pa, sa pagkain nilabas ang saloobin

deyt ng magsing-irog sa bangketang malinis man din

- gregoriovbituinjr.

05.04.2023

Ang kuting na antukin

ANG KUTING NA ANTUKIN

sa limang kuting, siya ang antukin

pag naglalaro ang mga kapatid

ay sasabayan niya ng paghimbing

buti't gawi niya'y aking nabatid

na maganda para sa kalusugan

lalo't mga bata pa naman sila

aba'y wala pa nga silang sambuwan

subalit pawang naglilimayon na

subalit antukin talaga ito

matutulog na pagsapit ng hapon

e, kasi naman, ora-de-peligro

kaya kauna-unawa na iyon

O, kuting, ako rin ay inaantok

kaya sasabayan kitang matulog

- gregoriovbituinjr.

05.04.2023

Taas-kamao

TAAS-KAMAO

mga kasama, mabuhay kayo

sa pagkilos nitong Mayo Uno

kaisa akong taas-kamao

sa Dakilang Araw ng Obrero

mabuhay kayo, mga kapatid

obrero'y tampok, wala sa gilid

diwa ng paggawa'y inyong hatid

lipunang asam ay inyong batid

mabuhay ang lahat ng sumama

pagpupugay sa mga kasama

magpatuloy sa pakikibaka

hanggang mabago na ang sistema

di sa Mayo Uno natatapos

ang ating sama-samang pagkilos

maghanda tayo sa pagtutuos

nang sistemang bulok na'y makalos

- gregoriovbituinjr.

05.04.2023

* litratong kuha ng makatang gala sa Recto tungong Mendiola, 05.01.2023

Tarang magkape

TARANG MAGKAPE

halina't magpainit, tara nang magkape

at magbalitaan ng magandang mensahe

natuloy ba sa dilag ang iyong diskarte?

magtataas na naman ba ng pamasahe?

patuloy pa rin ba ang kontraktwalisasyon?

manpower agencies ba'y linta pa rin ngayon?

na walang ginawa sa pabrika maghapon

habang kikita ng limpak sa korporasyon

bakit nademolis ang mga maralita?

papeles ba nila'y kulang? anong ginawa?

mahirap na'y pinahihirapan pang lubha

habang tuwang-tuwa ang nangamkam ng lupa

magkape na't pag-usapan ang mga isyu

at kung paanong sa masa uugnay tayo

paano pakilusin ang dukha't obrero

upang itayo ang lipunang makatao

- gregoriovbituinjr.

05.04.2023

Himbing na kuting sa madaling araw

HIMBING NA KUTING SA MADALING ARAW

madaling araw ay sinilip ko ang limang kuting

na para bang ang aking alaga'y mga tsikiting

naroon sila, kumpleto pa rin, himbing na himbing

habang ako rito'y nagninilay, gising na gising

at nakatunganga na naman sa harap ng papel

nagninilay bakit patuloy pa ang fossil fuel

o kaya'y katiwalian ng mga nasa poder

pag natapos na'y agad ititipa sa kompyuter

mabuti nga't may alagang kuting na natatanaw

himbing na himbing pa sila ngayong madaling araw

pag pumutok na ang araw sila'y magsisingiyaw

ano kayang ipakakain kong luto o hilaw?

sila'y talaga kong pinagmasdan bago magsulat

sa diwa'y may paksa na namang makapagmumulat

- gregoriovbituinjr.

05.04.2023

Ang aming hiyaw

ANG AMING HIYAW

Uring Manggagawa! Hukbong Mapagpalaya!

ang aming hiyaw noong Araw ng Paggawa

magkakauri'y isang hukbo, talaga nga

tila magbubuwal sa tusong dambuhala

panawagang naukit na sa diwa't puso

sa ilang dekada nang pagkilos patungo

sa landas na walang pang-aapi't siphayo

na pagsasamantala'y pangarap maglaho

kalaban ng salot na kontraktwalisasyon

manpower agencies ay linta hanggang ngayon

dapat ibagsak ang lahat ng panginoon

dapat walang naghaharing uri o poon

aalisin natin lahat ng kasamaan

at lahat ng panunupil sa ating bayan

ipapalit nati'y makataong lipunan

itatayo'y daigdig na makatarungan

kayong manggagawa ang tunay na dakila!

kayong nagpapakain sa lahat ng bansa!

magpatuloy kayo, hukbong mapagpalaya!

muli, pagpupugay sa uring manggagawa!

- gregoriovbituinjr.

05.04.2023

* litratong kuha sa España, Maynila, Mayo Uno, 2023

* maraming salamat po sa kumuha ng litrato, CTTO (credit to the owner)

* BMP - Bukluran ng Manggagawang Pilipino