Buwisan ang mga bilyonaryo, di manggagawa

BUWISAN ANG MGA BILYONARYO, DI MANGGAGAWA

mabigat man ang hiling subalit makatuturan

lalo na't ibabahagi ang yaman sa lipunan

ang panawagan: mga bilyonaryo ang buwisan!

di ang manggagawa, buwisan na ang mayayaman!

tama lang dahil bilyonaryo ang may sobra-sobra

kayraming pag-aari, kaylakas nilang kumita

kung dukha ang buwisan, anong ibibigay nila

kundi pawis at dugo, ngunit bilyonaryo'y pera

ngayon, value added tax o VAT ay dose porsyento

para sa biniling pangangailanga't produkto

pantay na buwis sa binibili ng bilyonaryo

pandaraya ngang ito'y talagang sagad sa buto

oo, ang manggagawa'y kinukulang nga sa sahod

kaya di yumaman, kahit kaysipag sa pagkayod

habang pamilyang naghihirap ay tinataguyod

bilyonaryo'y sa tubo't pag-aari nakatanghod

yumaman ang maraming kapitalistang kuhila

dahil piniga ng piniga ang lakas-paggawa

ng manggagawa, na pinagsamantalahang sadya

yumaman sila sa pagdurusa ng manggagawa

makatarungan lang ang hibik ng mga obrero

na dapat lamang buwisan ang mga bilyonaryo

may sobra-sobrang yaman, may pag-aaring pribado

muli, isigaw: Buwisan ang mga bilyonaryo!

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa Araw ng Paggawa 2021

Ang mga kumag

ANG MGA KUMAG

bata pa ako nang salitang kumag ay marinig

sa mga eskinita't kanto, ito'y bumambibig

salitang pabalbal hinggil sa mga inuusig

na tambay o tawag sa mga dukhang maligalig

nandyan na naman ang mga kumag, ang sabi nila

kaasar naman, parang tinig na nagpoprotesta

bulagsak, hampaslupa, haragan, tinik sa masa

aba'y kapwa tao rin ang mga kumag, bakit ba

masikap rin naman ang mga kilala kong kumag

kung bibigyan lamang ng pagkakataong umunlad

ngunit ang paligid, pulos sugal, babae't alak

kaya paano magbabago ang buhay ng kumag

may kumag na nagdamo, nagdroga, at natulala

tambay na lang hanggang sariling buhay ay nasira

may kakilala akong kumag na nangibang-bansa

nagsikap, nag-ipon, umunlad bilang manggagawa

mabuhay ang mga kumag na sadyang nagsumikap

napaunlad ang pamilya, naabot ang pangarap

kung may pagkakataon lang sa kanila'y mangusap

maaalpasan din nila ang nakagisnang hirap

- gregoriovbituinjr.

* litrato mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, p. 642

Sa daigdig ng mga bubog

may sariling daigdig akong di basta matanaw

ng mga kumag na sa alak lang nagsisigalaw

ramdam ko ang init sa pagitan ng maginaw

habang nakakapagsulat sa ilalim ng araw

napapag-usap ko sa pabula ang mga langgam

habang hantik ay nakikipaghuntahan sa guyam

minsan, sa mga pabulang nalilikha'y nang-uuyam

at natutulala sa suliraning di maparam

nakatitig sa kawalan o kaya'y sa kisame

nakatunganga subalit nagtatrabaho kami

tinatawid ang pusalian kahit gabing-gabi

upang dinadaing ng masa'y kanilang masabi

minsan nga'y nagkasugat nang makaapak ng bubog

dahil sa binasag na bote ng mga nambugbog

sa kapwa lasing kaya baranggay ay nabulabog

nang tao'y maglabasan nang may sumigaw ng "Sunog!"

marami silang kwentong muli kong ikinukwento

upang mabatid ng madla kung anong nasa pulso

ng mga kumag sa mga eskinita't pasilyo

ng mumunting palasyo sa iskwater na magulo

at mabatid na sila rin ay may mga pangarap

upang umunlad sa buhay at alpasan ang hirap

sinusulat ko ang buhay nilang aandap-andap

na nagsisikap kamtin ang kaunlarang kay-ilap

- gregoriovbituinjr.

Tuyo man ang ulam

TUYO MAN ANG ULAM

laksa-laksa ang nasa isip, gutom na'y di pansin

nagsasalimbayan na ang paksang dapat nilayin

gayunman, huwag pa ring kalilimutang kumain

kahit tuyo ang ulam ay nakakaraos na rin

mahalaga'y may naiulam, huwag lang gutumin

anong hirap kung ang ating sikmura'y kumakalam

animo laksang suliranin ay di napaparam

pag nagutom ang isa, sasamâ ang pakiramdam

lalo't walang mabilhan ng gusto mong karne o ham

ngunit dapat ibsan ang gutom, tuyo man ang ulam

ramdam din natin ang pandemyang nakakatulala

nakakulong man sa bahay, kayraming ginagawa

habang nababalitaang kayraming nagluluksa

dahil sa pandemya, mahal sa buhay ay nawala

tahimik na naghihinagpis at tigib ng luha

tuyo ang pakiramdam kong dapat pa ring kumilos

upang makatuturang layon ay magawang lubos

huwag lang pabayaan ang katawan kahit kapos

ingatan ang kalusugan upang di manggipuspos

tuyo man ang ulam, ang araw ay nairaraos

- gregoriovbituinjr.

Magbasa-basa rin pag may panahon ka

dapat ding magbasa-basa sa gitna man ng ilang

habang laksang paksa yaong pumapailanglang

naisipan mang magturo ng tula sa tigulang

bilang ng pantig sa taludtod ay huwag magkulang

di pa nababasa ang mga aklat na binili

dahil sa ganda ng paksa'y di na nag-atubili

binili kahit gipit, collection item na kasi

nang mawaksi na rin ang pagtunganga sa kisame

sa pagbabasa'y matututo rin tayong magsulat

kaya basahin ang literaturang nasa aklat

pamamaraan din ito upang tayo'y mamulat

sa mga teknik ng ibang makata't manunulat

tula ng makatang tagaibang bansa'y basahin

pati na sanaysay at nobela nilang sulatin

sa kultura kayo'y parang nagbahaginan na rin

anumang bagong matutunan ay pakaisipin

sa pagbabasa'y para din tayong nakapaglakbay

ibang kontinente animo'y napuntahang tunay

hinahasa pati nalalaman tulad ng panday

malayo'y malapit din, dama man ay tuwa't lumbay

tara, tayo'y magbasa-basa, huwag magsasawa

maging interesado sa paksa't iba pang akda

maging iyon man ay nobela, sanaysay, balita

maraming dagdag-kaalaman tayong mahihita

- gregoriovbituinjr.

Dinggin ang panawagan ng manggagawa

DINGGIN ANG PANAWAGAN NG MANGGAGAWA

panawagan ng mga obrero'y ating pakinggan

sama-samang iparating sa kinauukulan

salot na kontraktwalisasyon ay dapat wakasan

at dapat nang itigil ang malawakang tanggalan

magandang pagkakataon na sa kapitalista

ang pandemya kaya may pagbabago sa pabrika

di pinapasok ang regular, pulos kontraktwal na

at malawakang tanggalan ang pinairal nila

kapitalistang ideya ang kontraktwalisasyon

upang di maging regular ang manggagawa ngayon

upang wasakin din pati karapatang mag-unyon

upang di makaangal ang manggagawa ang layon

pag obrero'y may benepisyo, tubo'y apektado

liliit ang tubo ng kapitalistang sanggano

pag kontraktwal ang manggagawa, walang benepisyo

pati security of tenure nila'y apektado

ahensyang walang silbi sa masa'y dapat buwagin

dahil paninira't pananakot lang ang gawain

ahensyang bilyun-bilyong ang pondong dapat tanggalin

upang maging ayuda sa masa, na tamang gawin

dapat magkapitbisig ang hukbong mapagpalaya

durugin ang sistemang bulok ng mga kuhila

dapat nang maitayo ang lipunang manggagawa

upang pang-aapi't pagsasamantala'y mawala

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa rali ng Araw ng Paggawa 2021