Pigtal na ang aking tsinelas

PIGTAL NA ANG AKING TSINELAS

ni Gregorio V. Bituin Jr.

13 pantig bawat taludtod

kanina lang, napigtal ang aking tsinelas

ngunit di ko naisip bumili ng bago

maingat kong dinugtong, nilagyan ng butas

at tinahi sila nitong plastik na istro

kaya tsinelas na ito pa'y nagagamit

sa pang-araw-araw kahit ito na'y luma

patuloy na lingkod at walang hinanakit

kaya ramdam pa ng paa ko ang ginhawa

kung napigtal na, isa ba'y itatapon mo

habang ang kabika'y maiiwan kung saan

di dapat mawalay yaong kabika nito

tulad sa pag-ibig, meron ding katapatan

kapara ng babaeng pinakamamahal

walang silbi yung isa kung wala ang isa

kaya pilit kong pinagdugtong ang napigtal

kaysa isang kabika'y wala nang kasama

may bago mang tsinelas, hahanapin pa rin

ang dating tsinelas na kinasasabikan 

pagkat ito'y naglingkod ng tapat sa akin

na dapat ding suklian ko ng katapatan

kung sakaling mapigtal muli ang tsinelas

kung isa'y itatapon, itapon nang sabay

pagsamahin silang dalawa hanggang wakas

hanggang sa libingan, di sila magkawalay

Ang Araw at ang Buwan

ANG ARAW AT ANG BUWAN

ni Gregorio V. Bituin Jr.

15 pantig bawat taludtod

may araw at buwan sa kalendaryo't kalawakan

magkaparehong tawag sa magkaibang dahilan

una'y pawang mga bagay doon sa kalangitan

na sa gabi't araw siyang tanglaw ng sambayanan

ang ikalawa'y petsang batayan ng kasaysayan

pagsilang, kaarawan, kung kailan ang tipanan

naunang tiyak ang kalawakan sa kalendaryo

kaya buwan at araw ipinangalan lang dito

malaki ang araw kaysa buwan, di ba't totoo

at bawat isang buwan, tatlumpu ang araw nito

ngunit ang mahalaga sa mga salitang ito

ay kung paano ginamit sa wikang Filipino

Itigil ang Tortyur!

ITIGIL ANG TORTYUR

ni Gregorio V. Bituin Jr.

13 pantig bawat taludtod

1.) TORTURE - (tor' chur) n.- pahirap; pagkaturete ng utak; v.- pahirapan; palipitin; giyagisin;  pigipitin; pahirapan ang isi, TORTURER n.

itigil ang sistematikong pananakit

sa mga biktimang kanilang ginigipit

binubugbog ang katawan, pinipilipit

kaya mistulang nasisiraan ng bait

bakit hinuhuli ang nakikipaglaban

mga nakikibaka'y bakit dapat saktan

gayong inilalaban nila'y karapatan

ng bawat tao at ng buong sambayanan

bakit pinahihirapan ang aktibista

ng mga alagad ng ahas na pasista

dahil ba pinababagsak ang diktadurya

dahil ba pinag-aalsa nila ang masa

mga aktibista'y maganda ang layunin

na sambayanan ay tulungang palayain

ngayon ay tinotortyur at pinaaamin

pinalo't tinatanggalan ng kuko't ngipin

tortyur na ginawa'y iba-ibang diskarte

yaong ari ng lalaki'y kinukuryente

ginagahasa naman daw yaong babae

ganitong pahirap ay nakatuturete

hinuhubaran, may piring ang mga mata

pinaso ng sigarilyo ang dibdib nila

rebelde ang turing sa mga aktibista

pagpapahirap sa kanila'y sobra-sobra

sa mga biktima ng tortyur ang epekto

ay takot at galit sa pasistang gobyerno

itigil ang tortyur, ang tao'y irespeto

magkaiba man sila ng mga prinsipyo

kung ganitong tortyur ay pinaiiral pa

ng gobyernong pasista't mapagsamantala

aba'y dapat lamang baguhin ang sistema

inuuod na ito't kawawa ang masa

Kaysakit ng ngipin ko

KAYSAKIT NG NGIPIN KO

ni Gregorio V. Bituin Jr.

11 pantig bawat taludtod

di mapakali sa sakit ng ngipin

hanap ko agad mefenamic acid

buong katawan ko'y apektado rin

hinihiwa yaring ulo ko't litid

kirot ay nais kong agad mawalâ

kaya dalawang tableta'y ininom

bakasakaling agad magkabisâ

yaong gamot kahit pa ako'y gutom

ayoko ng ganitong pakiramdam

para bang tinotortyur akong todo

ayokong ganito ang pakiramdam

pagkat nakakatuliro nga ito

kaya kong tiisin ang mga bugbog

ngunit hindi pag ngipin ang sumakit

para bang ang ulo ko'y sumasabog

parang buhay ko'y naroon sa bingit

higit isang oras bago nawalâ

ang kirot na itong nakasusugat

sa bungo ko't nakapagpatulalâ

sa akin, mabuti't ito'y naampat

sa hapding ito, ako'y nauupos

apektado ang lahat ng gawain

nawa ramdam ko'y gumaan nang lubos

nang matapos ang anumang nabinbin

May kaldero'y wala namang bigas

MAY KALDERO'Y WALA NAMANG BIGAS

ni Gregorio V. Bituin Jr.

10 pantig bawat taludtod

may kaldero'y wala namang bigas

may gasul pero walang lamang gas

may telebisyon, walang palabas

may radyong dinig mo'y pulos anas

at yung gripo'y wala na ring tagas

kaya plato'y walang hugas-hugas

ang palanggana't lababo'y butas

mag-ingat sa kubeta't madulas

pag ganito na ang iyong danas

di ba't ikaw'y sadyang mababanas

para kang walang magandang bukas

gayong sa mundo ikaw'y parehas

habang suot ang maong na kupas

at buhay na ito'y namamalas

payak na ngiti'y di na mabakas

gayong ito rin nama'y lilipas

ano nga ba yaong tamang landas

di ba't yung sa kapwa'y maging patas

kahit meron sa kanilang hudas

pumarehas ka't huwag mandahas

may kaldero'y wala namang bigas

may gasul pero walang lamang gas

gutom nga ba ang magiging bukas

nang abang nais lang pumarehas

Sa Birhen ng Haraya

SA BIRHEN NG HARAYA

ni Gregorio V. Bituin Jr.

8 pantig bawat taludtod

nariyan ka lang, alam ko 

ngunit hinahanap kita

kahit wala ka man dito

puso ko'y nakadarama

nariyan ka lang sa tabi

ang hinahabi'y haraya

ng pagsintang walang subi

kundi atas ng paglaya

bagamat tayo'y nagkita

hanap kita sa puso ko

kinakapa-kapa kita

nakaukit ka na rito

ikaw ang aking pag-ibig

nais kitang makaniig

(Jen, dagdag na naman ito sa mga tula ko sa iyo. minsan lang iyan)

50 buhay para sa kalikasan

50 BUHAY PARA SA KALIKASAN

14 pantig bawat taludtod

(Hinggil sa balitang "Killings of environmentalists on the rise; 50 killed in Philippines" ng Associated Press, June 21st 2012, mula sa http://globalnation.inquirer.net/40833/killings-of-environmentalists-on-the-rise-50-killed-in-philippines)

Sa pagkamatay nila para sa kalikasan,

Di tayo patitinag, tuloy ang ating laban!

Kung sa pagkilos natin, dulot ay kamatayan

Mabuti pa ito kaysa tumunganga lamang!

- gregbituinjr, 062312

Natutulog akong dilat ang isang mata

NATUTULOG AKONG DILAT ANG ISANG MATA

ni Gregorio v. Bituin Jr.

13 pantig bawat taludtod

natutulog akong dilat ang isang mata

di dapat himbing na himbing, payo ni ama

dapat alerto lagi ang iyong pandama

kahit nananaginip, amoy mo ang bunga

payo ni ama'y malimit kong matandaan

lalo na't tulad ko'y parang nasa digmaan

lalo't madalas akong laman ng lansangan

kasama ang masa sa parang ng labanan

maraming nahimbing, di alam ang nangyari

magigising silang palibot na'y asupre

kung alerto lamang, di sila magsisisi

mga tulog-manok ay labuyo sa liksi

kahit ako'y alumpihit sa bungang-tulog

iidlip akong walang kibo't di uusog

isang mata'y dilat, isip ay umiinog

sino kayang dilag ang sa aki'y pupupog?

kaytitindi ng tunggalian sa lipunan

kaya di dapat himbing na himbing sa unan

sa lumalargang oras baka maiwanan

dapat sumabay sa daloy ng kasaysayan

dilat ang isang matang iidlip na naman

nang makapahinga ang payat kong katawan

ngunit kung oras ko na't biglang natuldukan

pipikit nang kusa, hihimbing nang tuluyan

Si Rizal, ang Matapang

SI RIZAL, ANG MATAPANG

ni Gregorio V. Bituin Jr.

10 pantig bawat taludtod

Jose Rizal, matapang na tao

sa putok ng baril, di tatakbo

tulad ng tapang ni Bonifacio

sa punglo ng dayo, di tumakbo

pinaglaban ang paninindigan

at mga prinsipyo niyang tangan

lalo ang pagmamahal sa bayan

kahit sa harap ng kamatayan

kinalaban ng bayaning ito

ang mga prayleng asal-demonyo

at ang maraming Padre Damaso

na mapang-api sa mga Indyo

layon niyang bayan ay lumaya

kaya sa nobela'y tinuligsa

yaong mananakop na Kastila

lalo ang mga prayleng kuhila

ginagawa ng Kastila't prayle

lalo't ang kanilang pang-aapi

ay inilantad sa Noli't Fili

kaya kay Rizal, sila'y gumanti

si Rizal, bayaning Pilipino

hinarap kahit punglo ng dayo

sa huling hininga'y usal nito:

"ang mamatay nang dahil sa iyo"

- Hunyo 19, 2012

Ang Pantalon Kong Kupas

ANG PANTALON KONG KUPAS

ni Gregorio V. Bituin Jr.

13 pantig bawat taludtod

i.

larawan ng lumbay, dusa't pagdaralita

ang pantalon kong isang kahig, isang tuka

butas-butas na ito't pinagtitiisan

nag-iisang pantalon ng karalitaan

ii.

minsan nga, may suot nito'y naturingang Boss

ng isang pangulo sa masang binusabos

na hanggang ngayon maysuot nito'y mahirap

tila di maabot ang asam na pangarap

iii.

sa pantalong kupas ko ako'y nalulugod

pagkat sandekadang higit itong naglingkod

kasama pa ring nakikibaka, kasama

handang maglingkod sa maysuot at sa masa

Ang Bulsa Kong Butas

ANG BULSA KONG BUTAS

ni Gregorio V. Bituin Jr.

13 pantig bawat taludtod

paano ba tahiin ang butas na bulsa

ng luma kong pantalong laging walang pera

anong klaseng panulsi ang dapat magamit

upang masolusyunan ang bulsa kong gipit

may magagamit bang espesyal na karayom

sa butas na bulsa ng tiyang nagugutom

gayundin naman, may espesyal bang sinulid

na naimbento ang kapitalistang ganid

mayroon kayang nararapat na makina

na susulsi sa bulsang nabuhay sa dusa

bakit butas ang bulsa ng aking pantalon

baka kailangan ko nang magrebolusyon

hindi kailangan ang anumang espesyal

upang masulsi ang bulsang butas at pagal

kung ang pagsulsi'y sistemang pahirapan pa

ang pantalong luma'y dapat lang palitan na

Lulutang-Lutang ang mga Plastik sa Dagat

LULUTANG-LUTANG ANG MGA PLASTIK SA DAGAT
ni Gregorio V. Bituin Jr.
13 pantig bawat taludtod

lulutang-lutang ang mga plastik sa dagat
sa Manila Bay pa lang, kita ito agad
kaylawak nitong basurahang tubig-alat
paano kung dagat na'y mapuno't masagad

lulutang-lutang ang mga balat ng kendi
kasamang lumulutang ang balot ng tae
gobyerno'y anong ginagawa't sinasabi
sa plastik sa dagat na iba't ibang klase

sa dagat ng basura'y nakaligo ka ba
tulad ng isang trapong kung umasta'y dukhâ
kayrami ng plastik sa dagat ng basura
plastik na lumulutang akala mo'y dikyâ

tila ba ang mundo'y wala nang pakiramdam
isda, pagong, pating, kinakain na'y plastik
sa nangyari'y meron ba tayong pakialam
dagat ng plastik nga'y sa atin din babalik

araw-gabi'y nadaragdagan ang basura
kaya paisa-isang linis, di solusyon
paggamit ng plastik dapat ipagbawal na
buong bayan dapat ay gawin ito ngayon

susunod na salinlahi'y isalba natin
kaya ating sagipin itong karagatan
basura nito'y dapat lang nating tanggalin
at bawat buhay dito'y ating alagaan

Merkado na ba ang pamahalaan?

MERKADO NA BA ANG PAMAHALAAN?

ni Gregorio V. Bituin Jr.

13 pantig bawat taludtod

maraming isyu, tutunganga ka na lang ba

tumaas bigla ang presyo ng gasolina

kaya ibang bilihin naapektuhan na

bihira na yatang makabili ng mura

kaymamahal na ng bilihin sa palengke

doble na kilo ng talong, kamatis, gabe

at ibang gulay, damay na rin pati karne

may petisyon pang taasan ang pamasahe

sa ganitong lagay, saan tayo patungo

lalo't mamamayan ay natutuliro

manggagawa'y kayod-kalabaw, nahahapo

parang hinahaluan ang pawis ng dugo

ang merkado'y ginagawa tayong alila

dahil akala nila tayo'y tutunganga

magtitiis sa buhay na kasumpa-sumpa

pinaiikot nila sa palad ang madla

anang merkado, "taasan natin ang presyo

tindihan na ang kumpetisyon nating ito

bahala na kung lalong maghirap ang tao

importante'y tutubo ng tutubo tayo!"

sa ganito, ang madla'y di napapakali

dahil para silang tinamaan ng peste

di nila mawawaang ganito karami

ang mabibiktima ng mga negosyante

kung sa sarili nagsisilbi ang merkado

mag-alsa na ang mamamayang apektado

bayan ay pinagharian na ng negosyo

tinatakda na nito ang buhay sa mundo 

ang merkado na nga ba ang pamahalaan

sila na ba ang nagpapaikot sa bayan

gobyerno ba'y wala nang papel sa lipunan

kaibigan, lipunang ito'y pag-aralan

Ilog ka muna bago naging dagat

ILOG KA MUNA BAGO NAGING DAGAT

ni Gregorio V. Bituin Jr.

11 pantig bawat taludtod

ilog ka muna bago naging dagat

katotohanang iyan ba'y di sapat

di ba't ikaw'y dati ring nagsasalat

bakit ngayong kabayo ka nang bundat

nagmamayabang na't parang di mulat

bago naging dagat, ikaw ay ilog

dahilan kami bakit ka malusog

nang nagtagumpay ka, ulo'y bumilog

nag-iba nang marating ang tugatog

kelan ka magigising, mauuntog

iyong tanawin ang pinanggalingan

nang marating ang tamang pupuntahan

nang ang tagumpay ay iyong nakamtan

nilait na ang mga kasamahan

bakit kailangan mo nang magyabang

balang araw, babalik ka sa ilog

itatakwil ng dagat na inirog

babagsak ka sa iyong pagkatayog

ngunit kaming iyo nang binubugbog

di ka pa rin hahayaang malasog

Ang nais makaniig

ANG NAIS MAKANIIG
ni Gregorio V. Bituin Jr.
15 pantig bawat taludtod

Kahig ng kahig ang dumalagang manok sa lupa
Alipala'y uod ang hinahanap kapagdaka
Kakayod bakasakaling may uod na matuka

Ang inahing manok nama'y kasama ang inakay
Nang mangitlog ito sa tabi ng kaban ng palay
Tumilaok naman ang tandang na di mapalagay

Umastang mandaragit ang lawin sa kalangitan
Tandang naman ay umastang handa sa sagupaan
Inisip marahil na pamilya'y protektahan

Naroon naman ang dilag na nais makaniig
Kusa kayang dumadaloy sa ugat ang pag-ibig?
Ito na ba ang panahong puso'y dapat makinig?

Tatangkain kong angkinin ang puso ng dalaga
At hihilinging habambuhay siyang makasama

Kapanatagan sa Banlik ng Panatag

KAPANATAGAN SA BANLIK NG PANATAG

ni Gregorio V. Bituin Jr.

15 pantig bawat taludtod

SHOAL - (showl) n.- banlik, buhanginan; bahura; lugar na mababaw ang tubig; hapila, rompeyolas; v.- bumabaw; pumunta sa mababaw, magkumpol-kumpol, magkawan; n.- pulutong, grupo; kawan (ng isda); kulumpon

Scarborough shoal sa wikang Ingles ang dito'y tawag
Bajo de Masinloc naman yaong Kastilang bansag
sa wikang Filipino ito'y Banlik ng Panatag
at ang banlik na ito ang usaping nakalatag

sa lapit nitong banlik sa bansa ito nga'y atin
dahil sa interes ng dayo, tayo’y didigmain
ah, mabuti pang banlik na ito'y walang mag-angkin
tulad niyang ilog, karagatan, araw at hangin

imbes na digmaan, dapat pag-usapan ang isyu
paano ba dapat linangin ang banlik na ito
ngunit naririyan na ang Tsino't Amerikano
tila naggigirian ang pandigma nilang barko

nang mapatalsik base militar ng Amerika
hanap nila'y paanong pupwestong muli sa Asya
sa isyu ng Panatag, tila isip nila'y gera
tila gusto na nilang digmain ang bansang Tsina

at sa isyu ng Panatag, tila ba piyon tayo
dalawang higante'y nagpapayabangan na dito
ngunit bakit digmaan ang magreresolba nito
gayong pwedeng pag-usapan ang mga isyu rito

banlik ba'y sa Tsina, sa Pilipinas, o panlahat
di tayo piyon ng mga kapitalistang bundat
di tayo dapat padala sa mga pang-uupat
ng mga bansang tanging tubo ang adhikang tapat

nais ko'y kapanatagan sa Banlik ng Panatag
imbes na diwa ng digma ang dito'y nakalatag
dugo't kanyon ay di tugon sa usaping kaydawag
kundi diwang payapa ang unang dapat ihapag

linangin ang banlik para makinabang ang lahat
dahil walang dapat mag-angkin ng banlik at dagat
mahinahong pag-usapan ng madla't diwang mulat
ang lutang at tagong isyu rito, balita't ulat

dapat makinabang lahat sa Banlik ng Panatag
sa prinsipyong ito, walang bansang dapat lumabag
anumang tambol ng digmaan ay dapat mabasag
sa anumang pang-uupat, di tayo patitinag

kapanatagan ang una, di tubo't panghahamig
walang dugong dapat tumagas, ito'y aming tindig
kapayapaan sa banlik yaong dapat marinig
na ipagsisigawan natin sa buong daigdig

* Banlik ng Panatag - tinatawag ding Bajo de Masinloc, at sa internasyunal ay Scarborough shoal

Kontraktwal ka lang?

KONTRAKTWAL KA LANG?
ni Gregorio V. Bituin Jr.
11 pantig bawat taludtod

pag nakatapos ka sa kolehiyo
tagatinda ka na lang ni Henry Sy
isa ka lang kontraktwal na obrero
tagabantay lang ng iskaparate

ah, ganito ba ang pinangarap mo?
ganito ba ang nais mong mangyari?
kolehiyo'y tinapos, nagtrabaho
kontraktwal ka lang, anong masasabi?

kulang, kung di man walang benepisyo
sweldo'y kaybaba, kontraktwal lang kasi
di ka maregular ng iyong amo
tao ka ba o makinang may silbi?

mag-organisa kayo, o kontraktwal
sinasamba ng amo nyo’y kapital
na sa puso'y tubò ang dinarasal
"kontraktwal lang kayo!" ang laging usal

Sa karapatang pantao tayo pumanig

SA KARAPATANG PANTAO TAYO PUMANIG

ni Gregorio V. Bituin Jr.

13 pantig bawat taludtod

upang patunayan kong ako'y isang kabig

naririto ako't ayoko ng ligalig

respeto sa karapatan ang aking tindig

at sa anumang tiwali'y di padadaig

sa karapatang pantao tayo pumanig

di sa anumang gawaing nakatutulig

kayganda ngang dinuduyan tayo ng himig

nito kaya't sa iba'y huwag palulupig

karapatang pantao'y tanda ng pag-ibig

tulad ng dalagang ang puso'y nananalig

na bawat pasiya'y sa karapatan sandig

kaya mundo'y di na sa dahas manginginig

ang karapatang pantao'y kaygandang himig

puso'y dinuduyan ng malamyos na tinig

kaya marapat lang tayo'y magsumigasig

upang palaganapin ito sa daigdig

Makatang Birador

MAKATANG BIRADOR

ni Gregorio V. Bituin Jr.

13 pantig bawat taludtod

ako'y birador, isang makatang birador

pilit naniningil, kapara ng konduktor

kung problema mo'y sakit, gaya ko'y doktor

subalit kung patay ka na'y embalsamador

makatang birador akong bira ng bira

mga tiwali sa tula ko'y pinupuna

sakaling marinig nila ito't mabasa

mensahe ko'y sadyang tagos sa kaluluwa

uupakang todo ang sinumang tiwali

elitista't burgesyang nag-aastang hari

at gahamang may malalaking pag-aari

silang mapangmata't mapanira ng puri

pupurihin kita pag ikaw ay kaybait

lalo na't totoong lingkod sa maliliit

papuring tagos sa puso't abot sa langit

dahil makata'y kakampi ng nagigipit

Kung alam lang nila (Talambuhay ng isang makata)

KUNG ALAM LANG NILA
(Talambuhay ng isang Makata)
ni Gregorio V. Bituin Jr.

ang tingin sa makata'y walang ginagawa
dahil sa kawalan laging nakatunganga
kung alam lang nila
makata'y kayrami nang natapos na katha

makata'y nakatingala lang sa kisame
tahimik ngunit ano kayang sinasabi
kung alam lang nila
natahi na sa isip ang nasa kukote

makata ba'y ilang poste na ang nabilang
ilan na ang nasagupang sangganong halang
kung alam lang nila
tangan na ng makata ang tulang may sundang

makatang yao'y pinagtatawanan nila
pagkat laging wala sa sarili, sabi pa
kung alam lang nila
ang musa ng panitik ay kaniig niya

makata'y tahimik, tila may dinaramdam
balewala sa masa, anong pakialam
kung alam lang nila
makata pala'y malubha ang pakiramdam

tulad ng isang nauupos na kandila
hawak pa rin ang pluma'y pumikit na bigla
kung alam lang nila
kinatha ng makata'y pinal niyang tula

Ang napiling gawi

ANG NAPILING GAWI
ni Gregorio V. Bituin Jr.
11 pantig bawat taludtod

i
makatang payak, sa lumbay sakbibi
sukat at tugma ang napiling gawi
ang kinakatha'y paksang sari-sari
saya, tigang, kawalan, pusong sawi
di lumuluhod sa sinumang hari
tanging ang bayan ang hari ng lipi

ii
kumikilala sa obrerong uri
na siyang tagapagtanggol ng lahi
wawakas sa pribadong pag-aari
lalo sa sistemang mapang-aglahi
nagbubuklod, ayaw sa mapanghati
upang bayan ay di maging lugami

Di dapat magsawa sa pakikibaka

DI DAPAT MAGSAWA SA PAKIKIBAKA

ni Gregorio V. Bituin Jr.

15 pantig bawat taludtod

Prinsipyo ito ng walang sawang pakikibaka

Laban sa balakyot na kapitalistang sistema

Dugo, pawis, talino ang alay ng aktibista

Upang wakasan ang anumang pagsasamantala

Tuloy lang ang laban, huwag tayong manghihinawa

Tuloy ang pakikibaka at huwag manghihina

Patuloy na organisahin yaong manggagawa

Ang masa, at lahat ng dukha tungo sa paglaya

Pag-aralan at angkinin ang diwang sosyalismo

Parating ipagtanggol ang karapatang pantao

Di dapat magsawa sa pangarap na pagbabago

Wakasan ang sistemang bulok, rasismo, pasismo

Manggagawa, magkaisa, ang sistema'y baguhin

Daigdig na walang pang-aapi'y itayo natin!