Martes, Abril 25, 2023

Soneto sa rehistradong SIM

SONETO SA REHISTRADONG SIM

buti't ang sim na'y nairehistro
at di na madededo ang sim ko
pagkat hinabol ang last day nito
at ayos naman, beripikado

nagsabi kasing congratulation
successfully registered na iyon
kaysarap sa pakiramdam niyon
sim ay magagamit pa rin ngayon

ikaw ba, nakapagrehistro na?
ng sim mo, aba'y ayos naman ba?
anong pakiramdam mo, masaya?
at si Mahal ay makokontak pa!

nagrehistro kaysa ma-deads ang sim
at kung hindi'y tiyak maninimdim

- gregoriovbituinjr.
04.25.2023

Maraming salamat, kamakatang Glen Sales

MARAMING SALAMAT, KAMAKATANG GLEN SALES

siyang tunay, hindi tamad tayong mga makata
pagkat madalas paksa'y natatagpuan sa wala
minsan naman ay naroon sa ating pagtingala,
sa bawat buntong-hininga, sa bawat pagtunganga

may paksa na sa bawat bato mong natatalisod
pag kumati ang likod, pag nanghina ang gulugod
pag nanamlay ang tuhod ng obrerong kumakayod
upang pamilya'y buhayin, mababa man ang sahod

ah, pag-unlad nga ba ng sinasabing ekonomya
iyang pagpatag ng bundok dahil sa pagmimina
sa pagtunganga'y laksa ang naglalarong ideya
upang suriin ang bayan, lipunan, pulitika

oo, di katamaran ang pagtitig sa kawalan
nagsisipag pa rin nakatitig man sa katipan,
butiki sa kisame, o ibong lumilipad man
maya-maya't susulatin na ang nasa isipan

- gregoriovbituinjr.
04.25.2023

* ang larawan ay mula sa kolum na Dagitab ng kamakatang Glen Sales sa pahayagang Laguna Courier, Tomo XXVII, Blg. 15, Abril 24-30, 2023, pahina 6

Una kong Poetry Book ng Nobel Prize Winner

UNA KONG POETRY BOOK NG NOBEL PRIZE WINNER
Maikling sanaysay ni Gregorio V. Bituin Jr.

Bago umuwi ay dumaan muna ako sa National Bookstore sa Malabon City Square kahapon, Abril 24, pagkagaling sa pulong sa tanggapan ng maralita sa Navotas. At doon ay nakita ko ang aklat na Field Work, Poems, ni Seamus Heaney, Winner ng Nobel Prize in Literature.

Naengganyo ako sa pabalat pa lamang, dahil nakasulat ay Poems sa ilalim ng pamagat na Field Work. Kung walang Poems na nakasulat, baka hindi ko ito pinansin. Nakadagdag pang nakaakit sa akin ang Winner of the Nobel Prize in Literature sa ilalim ng pangalang Seamus Heaney, na hindi ko naman kilala, at ngayon ko rin lang narinig at nabatid.

Hindi ko na pinakawalan pa ang aklat na iyon, na kahit pamasahe ko na lang ang nasa bulsa ay agad kong binili. Nag-iisa na lang kasi iyon sa iskaparate ng mga aklat. Baka maunahan pa ako ng iba. Ika nga, treasure na ito para sa mga makatang tulad ko, at collector's item para sa aking munting aklatan. May sukat na 5.5" x 8.25" ang nasabing aklat na nabili ko sa halagang P199.00. Inilathala ito ng Farrar - Straus - Giroux (FSG) sa New York.

Nasa dalawampu't siyam na tula ang nalathala sa aklat, na umaabot ng limampu't apat na pahina. Ang kabuuang aklat ay nasa 68 pahina, kasama ang Acknowledgement, Table of Contents, at iba pang aklat ng FSG Classics. Nabanggit din ang pamagat ng iba pang aklat ng tula ni Seamus Heaney, na umaabot ng labingwalo, kabilang ang Field Work, apat na aklat ng kritisismo, dalawang Plays o Dula, at isang Translation o Salin. 

Bagamat may ilang aklat na rin ako ng nobela ng iba pang Winner ng Nobel Prize in Literature, tulad ng Old Man and the Sea ni Ernest Hemingway, na nagawaran ng Nobel Prize in Literature noong 1954, ang Field Work ni Seamus Heaney ang una kong aklat ng tula ng isang Winner ng Nobel Prize in Literature. 

Walang tala hinggil sa talambuhay ni Seamus Heaney, bagamat may tala o blurb sa likurang pabalat ng aklat hinggil sa Field Work: Field Work is the record of four years during which Seamus Heaney left the violence of Belfast to settle in a country cottage with his family in Glanmore, Country Wicklow. Heeding "an early warning system telling me to get back inside my own head," Heaney wrote poems with a new strength and maturity, moving from the political concerns of his landmark volume North to a more personal, contemplative approach to the world and to his own writing. In Field Work he "brings a meditative music to bear upon fumdamental themes of persons and place, the mutuality of ourselves and the world" (Denis Donoghue, The New York Times Book Review).

[Ang Field Work ang tala ng apat na taon kung saan iniwan ni Seamus Heaney ang karahasan ng Belfast upang manirahan sa isang bahay kubo sa kanayunan kasama ang kanyang pamilya sa Glanmore, Country Wicklow. Dininig ang "isang maagang babala sa sistemang nagsasabi sa aking bumalik sa loob ng sarili kong ulo," sumulat si Heaney ng mga tulang may bagong lakas at matyuridad, na kumilos mula sa mga pampulitikang pag-alala sa kanyang tungkong batong tomo ng North patungo sa isang mas personal, mapagnilay na pananaw sa daigdig at sa kanyang sariling sulatin. Sa Field Work kanyang "dinala ang mapagnilay na himig upang maatim ang mga batayang tema ng mga tao at lugar, ang pagdadamayan ng ating sarili at ng daigdig" (Denis Donoghue, The New York Times Book Review).]

Sa bandang ibaba naman ay nakasulat: "Seamus Heaney received the Nobel Prize in Literature in 1995. He lives in Dublin."

Nagsaliksik ako ng kanyang talambuhay, kung sino ba talaga siya, bukod sa pagiging Nobel Prize winner. Ayon sa wikipedia (https://en.wikipedia.org/wiki/Seamus_Heaney):

Seamus Justin Heaney MRIA (13 April 1939 – 30 August 2013) was an Irish poet, playwright and translator. He received the 1995 Nobel Prize in Literature. Among his best-known works is Death of a Naturalist (1966), his first major published volume. Heaney was and is still recognised as one of the principal contributors to poetry in Ireland during his lifetime. American poet Robert Lowell described him as "the most important Irish poet since Yeats", and many others, including the academic John Sutherland, have said that he was "the greatest poet of our age". Robert Pinsky has stated that "with his wonderful gift of eye and ear Heaney has the gift of the story-teller." Upon his death in 2013, The Independent described him as "probably the best-known poet in the world".

(Si Seamus Justin Heaney MRIA (Abril 13, 1939 - Agosto 30, 2013) ay isang makatang Irish, mandudula at tagasalin. Nagawaran siya ng Nobel Prize in Literature noong 1995. Kabilang sa kanyang pinakakilalang akda ang Death of a Naturalist (1966), ang kanyang unang mayor na nalathalang tomo. Kinilala at kinikilala pa rin si Heaney bilang isa sa pangunahing tagapag-ambag ng tula sa Ireland sa kanyang panahon. Inilarawan siya ng makatang Amerikanong si Robert Lowell bilang "pinakamahalagang makatang Irish mula pa kay Yeats", at marami pang iba, kasama ang akademikong si John Sutherland, na nagsabing siya "ang pinakadakilang makata sa ating panahon". Sinabi ni Robert Pinsky na "sa kanyang kahanga-hangang taglay na mata at tainga ay may talento si Heaney ng pagiging kwentista." Sa kanyang pagkamatay noong 2013, inilarawan siya ng The Independent bilang "marahil ang pinakabantog na makata sa daigdig".)

Ayon naman sa Poetry Foundation (https://www.poetryfoundation.org/poets/seamus-heaney): Seamus Heaney is widely recognized as one of the major poets of the 20th century. A native of Northern Ireland, Heaney was raised in County Derry, and later lived for many years in Dublin. He was the author of over 20 volumes of poetry and criticism, and edited several widely used anthologies. He won the Nobel Prize for Literature in 1995 "for works of lyrical beauty and ethical depth, which exalt everyday miracles and the living past." Heaney taught at Harvard University (1985-2006) and served as the Oxford Professor of Poetry (1989-1994). He died in 2013.

(Si Seamus Heaney ay kinikilala bilang isa sa mga pangunahing makata ng ika-20 siglo. Katutubo sa Hilagang Ireland, lumaki si Heaney sa County Derry, at kalaunan ay nanirahan ng maraming taon sa Dublin. Siya ang may-akda ng mahigit 20 tomo ng tula at kritisismo, at nag-edit ng maraming ginawang antolohiya. Nanalo siya ng Gawad Nobel para sa Panitikan noong 1995 "dahil sa pagkatha ng magagandang liriko at kaasalang malalim kung arukin, na ipinagbubunyi ang araw-araw na mga himala at ang buhay na nakaraan." Nagturo si Heaney sa Harvard University (1985-2006) at nagsilbi bilang Guro ng Pagtula sa Oxford (1989-1994). Namatay siya noong 2013.)

Sinubukan kong isalin sa wikang Filipino ang kanyang sonetong A Drink of Water, na nasa pahina 8 ng Field Work, Poems:

A Drink Of Water
by Seamus Heaney

She came every morning to draw water
Like an old bat staggering up the field:
The pump’s whooping cough, the bucket’s clatter
And slow diminuendo as it filled,
Announced her. I recall
Her grey apron, the pocked white enamel
Of the brimming bucket, and the treble
Creak of her voice like the pump’s handle.
Nights when a full moon lifted past her gable
It fell back through her window and would lie
Into the water set out on the table.
Where I have dipped to drink again, to be
Faithful to the admonishment on her cup,
Remember the Giver fading off the lip.

Isang Inuming Tubig
ni Seamus Heaney

Pag umaga'y pumupunta siya't umiigib ng tubig
Tulad ng matandang paniking pasuray-suray sa bukid:
Ang paglangitngit ng poso, ang kalampag ng timba
Na kaybagal man ay napupuno niya ito,
Inihayag sa kanya. Naalala ko
Ang kanyang abuhing apron, ang binulsang puting enamel
Ng umaapaw na timba, at ang patatlo-tatlong
Impit ng kanyang tinig na parang hawakan ng poso.
Mga gabing pasan ng bilog na buwan ang kanyang kabalyete
Bumagsak ito sa kanyang bintana at titihaya
Sa tubig na nakalagay sa hapag.
Kung saan nalubog ako upang uminom muli, upang maging
Tapat sa paalala sa kanyang tasa,
Alalahanin ang Tagabigay na kumukupas ang labi.

Nakalulugod na natsambahan ko ang isa sa kanyang aklat, na binili ko sa National Bookstore sa Malabon. Marahil para sa akin talaga ang aklat na ito. Maraming salamat po.

Pusang uhaw

PUSANG UHAW

kaya pala umakyat ng lababo
pagkat uhaw, nais niyang uminom
bakasakali sa patak ng gripo
ay matighaw ang uhaw, pati gutom

buti't may tubig pa sa palanggana
upang yaong uhaw niya'y mawala
nang nakatingala siya kanina
akala ko'y may tumatakbong daga

kasisilang pa lang ng mga kuting
kaya dapat lang siyang magpalakas
pagkat pasususuhin niya'y anim
na sabay-sabay sususo ng gatas

mabuti nang may inaalagaan
walang mga daga sa paminggalan

- gregoriovbituinjr.
04.25.2023

* may mapapanood na bidyo sa: https://fb.watch/k6Y2bD7jn7/

Pusong uhaw

PUSONG UHAW

dapat diligan pa rin ang pag-ibig
mahirap kung kulang ito sa dilig
dapat ding madalas ang pagniniig
kaya diwata'y kinulong sa bisig

upang pagsinta ko'y kanyang mawatas
na ito'y talagang taos at wagas
kaya binibigay ko'y di lang rosas
dapat ay makabili rin ng bigas

puso'y diligan, di dapat mauhaw
upang pagsinta'y lagi mong matanaw
upang pagmamahal ay lumilitaw
kaya mata'y hayan at lumilinaw

pawang sambit ko'y pagsinta't pagsuyo
lalamunan ko man ay nanunuyo
ako'y patuloy pa ring nanunuyo
nang iwing pag-ibig ay di maglaho

- gregoriovbituinjr.
04.25.2023