Miyerkules, Oktubre 9, 2024

Nakba - salin ng tula ni Sheikha Hlewa

NAKBA
Tula ni Sheikha Hlewa
Isinalin sa Ingles ni Fady Joudah
(Malayang salin ni Gregorio V. Bituin Jr.)

Mas bata ng tatlong taon
ang aking ina kaysa Nakba.
Subalit hindi siya naniniwala 
sa mga dambuhalang kapangyarihan.
Dalawang beses bawat araw ibinabagsak
niya ang Diyos sa kanyang trono
pagkatapos ay makikipagkasundo sa kanya
sa pamamagitan ng pagninilay sa pinakamahusay
na mga naitalang salaysay mula sa Quran.
At hindi niya kayang tiisin ang mga kiming babae.
Ni minsan ay hindi niya binanggit ang Nakba.
Kung ang Nakba ay kanyang kapitbahay,
harapang sisigawan siya ng aking ina:
"Nasusuka ako sa baro sa aking likod."
At kung ang Nakba ay naging kanyang ate,
baka paglaanan siya ng tinapay, 
subalit pag talagang umangal ang kanyang kapatid 
na babae, sasabihin sa kanya ng nanay ko: “Tama na.
Binabarena mo ang utak ko. Marahil
huwag muna tayong dadalaw kahit sandali?"
At kung ang Nakba ay naging matandang kaibigan,
matitiis ng nanay ko ang kanyang katangahan
hanggang sa mamatay siya, pagkatapos ay ipiniit
siya sa isang batang larawan
sa dingding ng yumao,
isang uri ng ritwal ng paglilinis bago siya umupo
upang manood ng tinaguriang telenobelang Turko.
At kung ang Nakba ay isang matandang babaeng Hudyo
na kailangang alagaan ng aking ina tuwing Sabbath,
mapanuksong sasabihin ng nanay ko sa kanya
sa malambing na Hudyo: “Lutang ka,
may pakiramdam ka pa rin doon, hindi ba?"
At kung ang Nakba ay mas bata kaysa aking ina,
duduraan niya ito sa mukha at sasabihing:
"Itago mo ang iyong mga anak, papasukin mo 
sila sa loob, ikaw na palaboy."

— sa Haifa

10.09.2024

* Ang NAKBA sa wikang Arabiko ay catastrophe o malaking kapahamakan, na tumutukoy sa malawakang paglikas at pagkataboy sa mga Palestino sa digmaang Arabo-Israeli noong 1948.
* khubaizeh - tinapay sa Arabiko

* Pinaghalawan ng tula at larawan mula sa kawing na: 
Proyektong pagsasalin na balak ilunsad bilang aklat sa Nobyembre 29, 2024, International Day of Solidarity with the Palestinian People

Unang kriminal, ayon sa palaisipan

UNANG KRIMINAL, AYON SA PALAISIPAN

turo mula sa Genesis noong ako'y bata pa
pinatay ni Cain si Abel na kapatid niya
kaya nang sa palaisipan tinanong talaga
Lima Pababa: Unang kriminal, si Cain pala

Adan ang sagot, Pito Pababa: Unang lalaki
si Adan na kumain ng mansanas na sinabi
ni Eva, at si Cain na pangunahing salbahe
binahaging kaalaman ng krosword na'y kayrami

tunay ngang may kabuluhan bawat palaisipan
sapagkat hinahasa nito ang ating isipan
pinasisilip nito'y samutsaring kaalaman
iba't ibang paksa, mayorya'y talasalitaan

sa umaga madalas bibilhin ko na'y diyaryo
dahil sa balita at sumagot ng krosword dito
pinakapahinga ko na matapos magtrabaho
o galing rali o may pinagnilayang totoo

- gregoriovbituinjr.
10.09.2024

* krosword mula sa pahayagang Abante, 10.07.2024, p.10