Linggo, Hunyo 5, 2022

Ang Leyon sa Hawlang Bakal

ANG LEYON SA HAWLANG BAKAL
ni Nâzım Hikmet, kinatha noong 1928
malayang salin mula sa Ingles
ni Gregorio V. Bituin Jr.

Pagmasdan mo ang leyon sa hawlang bakal,

ang kanyang mga mata't tingni ng kaylalim:

              tila dalawang hubad na bakal na balaraw

              kumikinang sila sa galit.

Ngunit hindi siya nawawalan ng dangal

              bagama't ang kanyang galit

                     ay paroo’t parito

                              parito’t paroon.

Hindi ka makahanap ng lugar para sa tubong

na nakapaikot sa makapal at mabalahibong kiling.

Bagaman ang mga pilat ng pagpalo

        ay nakabakat pa rin sa dilawan niyang likod

ang kanyang mahahabang binti’y

           nababanat at ang dulo

        sa hugis ng dalawang tansong kuko.

Isa-isang nagtaasan ang mga balahibo sa kanyang kiling

                 na nakapalibot sa palalo niyang ulo.

Ang kanyang poot

        ay paroo’t parito

                 parito’t paroon…

Ang anino ng kapatid ko sa dingding ng piitan

       ay gumagalaw

              nang pataas at pababa

                        nang pataas at pababa.

06.05.2022

Talasalitaan:
tubong - collar, tali sa leeg ng hayop, mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 1281
killing - mane, salin mula sa English-Tagalog Dictionary ni Fr. James English, pahina 592

* tula mula sa https://www.marxists.org/subject/art/literature/nazim/lion.html

Lion in an Iron Cage
by Nâzım Hikmet Ran

Look at the lion in the iron cage,

look deep into his eyes:

             like two naked steel daggers

             they sparkle with anger.

But he never loses his dignity

             although his anger

                    comes and goes

                             goes and comes.

You couldn't find a place for a collar

round his thick, furry mane.

Although the scars of a whip

       still burn on his yellow back

his long legs

          stretch and end

       in the shape of two copper claws.

The hairs on his mane rise one by one

                around his proud head.

His hatred

       comes and goes

                goes and comes ...

The shadow of my brother on the wall of the dungeon

      moves

             up and down

                       up and down.

Sa Daigdigang Araw ng Kapaligiran

SA DAIGDIGANG ARAW NG KAPALIGIRAN

kayraming gagawin, masdan mo ang kapaligiran
pakinggan ang awitin ng Asin sa kalikasan
polusyon, upos, plastik, basura, klima rin naman
sa mga suliraning ito'y anong kalutasan

kayrumi ng Ilog Pasig, ng karagatan natin
nakakalbo ang kagubatan, halina't magtanim
kayraming isyung dapat isipin anong gagawin
tulad sa Marcopper na nawasak yaong lupain

Ondoy, Yolanda, climate change, matitinding daluyong
pang-unawa't pagbibigkis nga'y dapat maisulong
maraming magagawa, lalo't magtutulong-tulong
lalo't bukás ang isipan sa isyung patung-patong

ngayong World Environment Day, ikalima ng Hunyo
tinakdang petsa para sa kalikasan at tao
ang nagbabagong klima'y nararamdamang totoo
isyu rin ang plantang coal at pagmimina sa mundo

makiisa na sa pagkilos laban sa plantang coal
isang sanhi kaya klima'y nagkakabuhol-buhol
sa pagtatayo ng dambuhalang dam na'y tumutol
buhay at kultura ng katutubo'y ipagtanggol

di na dapat paabutin pa sa one point five degree
ang pag-iinit nitong mundo, huwag isantabi
ang isyung ito't talagang di na mapapakali
maraming lulubog na isla pag ito'y nangyari

sa laot, kinakain na ng isda'y microplastic
ah, di na mabilang ang upos at basurang plastik
naggugupit na ng plastik upang gawing ekobrik
pagbabakasakali rin ang proyektong yosibrik

ngayong World Environment Day, pag-isipan nang lubos
ang mga isyung nabanggit, tayo na'y magsikilos
para sa kinabukasan, bayan at masang kapos
upang sa mga isyung ito, tao'y makaraos

- tula't litrato ni gregoriovbituinjr.
06.05.2022