Lunes, Oktubre 21, 2024

Tulang walang pamagat IV - salin ng tula ni Zakaria Mohammed

TULANG WALANG PAMAGAT IV
Tula ni Zakaria Mohammed
Isinalin sa Ingles ni Lena Tuffaha
(Malayang salin ni Gregorio V. Bituin Jr.)

IV.

Siya'y tumatangis, kaya kinuha ko ang kanyang kamay upang pakalmahin at upang punasan ang kanyang mga luha.

Sabi ko sa kanya habang sinasakal ako ng kalungkutan: ipinapangako ko sa iyong ang katarungang iyon

ay mananaig din sa dulo, at daratal din ang kapayapaang iyon sa lalong madaling panahon.

Nagsisinungaling ako sa kanya, siyempre. Batid kong di mananaig ang katarungan

at di daratal ang kapayapaan sa lalong madaling panahon, subalit dapat kong pigilan ang kanyang pagtangis.

May mali akong palagay na nagsasabing, kung kaya natin, sa pamamagitan ng ilang tapik, ay mapapahinto

ang ilog ng luha, na magpapatuloy ang lahat sa makatwirang paraan.

Pagkatapos, tatanggapin na lamang ang mga bagay kung ano sila. Mangingibabaw ang kalupitan at katarungan

nang magkasama sa parang, ang diyos ay magiging kapatid ni satanas, at ang biktima'y magiging

sinta ng pumatay sa kanya.

Subalit walang paraan upang ang mga luha'y mapigilan. Patuloy silang bumubuhos na animo'y baha

at sinisira ang nakahigang seremonya ng kapayapaan.

At dahil dito, para sa mapait na kapalaluan ng mga luha, hayaang italaga ang mata bilang tunay na banal

sa balat ng lupa.

Hindi tungkulin ng tula ang magpahid ng luha.

Dapat ang tula'y maghukay ng kanal upang pagdaluyan ng luha at lunurin ang santinakpan.

- mula sa A Date for the Crow

10.21.2024

* Si Zakaria Mohammed ay isang makatang Palestino, mamamahayag, editor, at mananaliksik na dalubhasa sa kasaysayan ng pre-Islamic Arabian peninsula. Siya ang may-akda ng siyam na kalipunan ng mga tula, kabilang ang The Crow's Date (paparating pa lang). Ang kanyang katha ay naisalin na sa Ingles at Korean. Siya ay mula sa Nablus.

Pinaghalawan ng tula at larawan mula sa kawing na: 
Proyektong pagsasalin na balak ilunsad bilang aklat sa Nobyembre 29, 2024, International Day of Solidarity with the Palestinian People 

Suplado, bumait upang manalo?

SUPLADO, BUMAIT UPANG MANALO?

sa partylist daw kumandidato
ang mabait na dati'y suplado
bumait dahil nais manalo
upang makaupo sa Kongreso

sino kayang pinatutungkulan?
sino yaong pinatatamaan?
mapanuri ang nasa komiks man
punto niya'y dapat lang pakinggan

nagkokomiks ay parang makata
na dinadaan sa talinghaga
o kaya ay blind item, ika nga
ngunit sa mambabasa'y balita

kumandidato'y nuknok ng sungit
ngunit ngayon ay biglang bumait
nagbulgar pa'y komiks na makulit
na pag magsuri'y sadyang kaylupit

- gregoriovbituinjr.
10.21.2024

* komiks mula sa pahayagang Bulgar, Oktubre 20, 2024, pahina 5

Ikapitong aklat ni Karlo Sevilla

IKAPITONG AKLAT NI KARLO SEVILLA
Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr,

Pagpupugay kay kasamang Karlo Sevilla, isang mahusay na makata mula sa Lungsod Quezon at isa ring mambubuno, mambabalite o wrestler. Pagpupugay sa kanyang ikapitong aklat na pinagamatang "The Boy on the Hill" na inilathala ng International Human Rights Art Movement (IHRAM).

Bilang pambungad, matatagpuan sa kawing na: https://humanrightsartmovement.org/international-fellows/karlo-silvera-the-boy-on-the-hill ang kanyang pagninilay hinggil sa paglikha niya sa nasabing aklat.

“I began imagining this long poem way back in 2018, then with only its germ, i.e., the initial versions of its first and last stanzas. I even mentioned “working on it” in three different interviews around that time. Being chosen as a 2024 International Fellow of the International Human Rights Art Movement - coupled with deeply disturbing and compelling international news - has provided me the strongest impetus to finally realize this long-held dream. I’m eternally grateful to IHRAM for the opportunity to produce poetry projects. (Sinimulan kong pagnilayan ang mahabang tulang ito noong 2018, pagkatapos ay ang mikrobyo lang nito, ibig sabihin, ang mga unang bersyon ng una at huling mga saknong nito. Binanggit kong "kasalukuyang ginagawa pa ito" sa tatlong magkakaibang panayam noong mga panahong iyon. Ang pagkakapili sa akin bilang 2024 International Fellow ng International Human Rights Art Movement - kasabay ng labis na nakapag-aalala at makabagbag-damdaming internasyonal na balita - ay nagbigay sa akin ng pinakamatinding sigla upang tuluyang maisakatuparan ang matagal nang pangarap kong ito. Walang katapusan ang aking pasasalamat sa IHRAM dahil sa ibinigay na pagkakataon upang makagawa ng mga proyektong tula.)”

Sa aking pagsasaliksik, nakita kong nakatala ang pangalan ni Karlo Sevilla sa internasyunal na websayt na Poets and Writers na nasa kawing na: https://www.pw.org/directory/writers/karlo_sevilla 

Halina't alamin natin kung sino si Karlo Sevilla, ayon sa nasabing pook-sapot o websayt:

Si Karlo Sevilla, mula sa Lungsod Quezon,  sa Pilipinas, ay 2024 International Fellow ng International Human Rights Art Movement (IHRAM) para sa tula. Siya ang may-akda ng pitong aklat ng tula: “You” (Origami Poems Project, 2017), “Metro Manila Mammal” (Soma Publishing, 2018), "Outsourced! . . ." (Revolt Magazine, 2021), "Recumbent" (8Letters Bookstore and Publishing, 2023), "Figuratively: A Chapbook of Shape Poems" (Gorilla Printing, 2024), "Datuterte: Imagined Confession, 2024" (IHRAM, 2024), at "The Boy on the Hill" (IHRAM, 2024). Tatlong beses siyang nahirang para sa Best of the Net Anthology - sa Ariel Chart noong 2018, Collective Unrest noong 2019, at Woolgathering Review noong 2021⁠ - unang nalathala ang kanyang mga tula sa Philippines Free Press noong 1998 at Philippines Graphic noong 2000. Sa mga sumunod na taon, hindi siya gaanong aktibo sa pagsulat at pagsusumite ng mga tula para sa publikasyon. Noong 2014 lang muling nabuhay ang kanyang gana sa pagsulat ng tula at noong 2015 ay nalathala ang kanyang mga tula sa Pacifiqa at muli sa Philippines Graphic. Kaya naman, mayroon siyang halos 300 tulang nalathala na sa iba't ibang pampanitikang magasin, antolohiya, at iba pang plataporma sa pandaigdigan. Noong 2020, isa siya sa mga nag-ambag sa "Pandemic: A Community Poem," na napili ng Muse-Pie Press para sa Pushcart Prize sa taong iyon. Siya ay kabilang sa unang batch ng mga mag-aaral (school year 2018) ng programang Malikhaing Pagsulat sa Filipino ng Center for Creative Writing ng Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas, at kasapi rin siya ng Rat's Ass Review online poetry workshop. Nag-coach din siya ng wrestling at Brazilian Luta Livre, at nanalo ng gintong medalya sa 2016 ADCC Southeast Asia – Philippine International Submission Fighting Open at sa Greco-Roman wrestling event ng 2011 Philippine National Games.

Mababasa ang iba pa tungkol kay Karlo sa nasabing websayt lalo na ang iba pa niyang nakamit na gantimpala. Magpatuloy lang si Karlo Sevilla sa kanyang mga ginagawa, di malayong balang araw na siya'y maging National Artist for Literature sa ating bansa, tulad ng ating mga dakilang makatang sina Jose Garcia Villa, Cirilo F. Bautista, at Gemino H. Abad.

Huli kaming nagkita ni Karlo nito lang Oktubre 4, 2024 sa Maynila, nang magpasa ng kandidatura para senador ang aming kamanggagawang sina Ka Leody de Guzman at Ka Luke Espiritu.

IKAPITONG AKLAT NI KARLO SEVILLA

taaskamaong pagbati sa kamakata
sa pampitong aklat niya ng mga tula
sa Ingles, internasyunal na nalathala
siya na'y nababasa ng mga banyaga

mabuhay ka, Karlo Sevilla, pagpupugay
sa mga nakamit mong premyo at tagumpay
pagkat pinakita mo ang totoong husay
sa kapwa makata'y inspirasyon kang tunay

si kasamang Karlo ay tunay na mabigat
pananalinghaga'y di agad madalumat
nais kong mabasa ang kanyang mga aklat
kolektahin iyon bilang pasasalamat

ngalang Karlo Sevilla'y naukit nang husto
sa pantiyon ng mga makata sa mundo
katulad nina Robert Frost, Edgar Allan Poe,
John Keats, Yeats, Byron, Shelley, Neruda, at Sappo

basta't magpatuloy siyang tula'y likhain
balang araw, di malayong magawaran din
siya ng pambansang karangalan sa atin
National Artist for Literature ay kamtin

muli, ako'y nagpupugay, Karlo Sevilla
isa kang buhay na halimbawa sa masa
sa hilig mong pagtula ay magpatuloy ka
dapat kang ikarangal ng bansa talaga

10.21.2024

Pinaghalawan:
litrato mula sa entri sa pesbuk ni Karlo Sevilla 

Team Asia, panalo sa Reyes Cup

TEAM ASIA, PANALO SA REYES CUP

Team Europe at Team Asia sa unang Reyes Cup
ay nagsubukan ng galing, sisinghap-singhap
ang Team Europe nang sila'y ilampasong ganap
ng Team Asia na sa kanila'y nagpahirap

pinangalan iyon kay Efren "Bata" Reyes
na sa bilyar ay magaling makipagtagis
ang "Magician" dahil sa tirang makikinis
na buong lamesa'y kaya niyang malinis

Team Europe at Team Asia ay naglabang sadya
nang unang Reyes Cup ay ginanap sa bansa
pinakita nila'y sadyang kahanga-hanga
na ang team work nila'y di basta magigiba

sa bumubuo ng Team Asia, pagpupugay!
na sa pagsargo't pagtumbok ay kayhuhusay
ang inyong panalo'y kasaysayan ngang tunay
ang hiyaw namin: mabuhay kayo! Mabuhay!

- gregoriovbituinjr.
10.21.2024

* ulat mula sa pahayagang Abante, Pang-Masa at Bulgar, Oktubre 20, 2024

Manggagawa naman

MANGGAGAWA NAMAN

banner ay taas-kamaong bitbit
"Manggagawa Naman" yaring sambit
ito ang dapat nating igiit
at sa masa tayo'y magsilapit

sigaw sa mga trapo: Tama Na!
sa masa: Baguhin ang sistema!
labanan ang kuhila, burgesya
at pulitikal na dinastiya

mundo'y binuhay ng manggagawa!
subalit sila pa ang kawawa!
paano kung walang manggagawa?
lahat ng kaunlaran ay wala!

magkapitbisig tayo, kabayan!
at isigaw: "Manggagawa Naman"
at sila'y iluklok natin upang
pamunuan ang pamahalaan

- gregoriovbituinjr.
10.21.2024