Tanaga sa barya

TANAGA SA BARYA

barya lang ba ang buhay?
daming di mapalagay
tinokhang at binistay
walang prosesong tunay

pulubi’y namalimos
pagkat kalunos-lunos
sa barya’y kinakapos
walang makaing lubos

Tanaga sa basura

TANAGA SA BASURA

mga plastik na trapo
walang lamang botelya
mga basag na baso
nadurog na plorera

ang kalat ay kayrami
tinapon ang madumi
pagkat wala raw silbi
tulad ng pobreng api

kayraming mga kalat
bulok na prutas, balat
tila ba di masukat
kung ilang kilo lahat

sa lungsod na'y nauso
ang tadtad na basura
kalat doon at dito
ang ginawa ng masa

lugar nati'y linisin
sapagkat ito'y atin
upang di ka bumahin
sa kagagawan mo rin

- gregbituinjr.

May trapong di magsisilbi sa bayan

MAY TRAPONG DI MAGSISILBI SA BAYAN

may trapong sadyang di magsisilbi
sa bayan kundi lang sa sarili
sa trapo, bayan kaya'y iigi?
o baka sumama kaysa dati?

maganda raw ang kutis at pisngi
ngunit kung umasta'y mapang-api
trapong di makalinis ng dumi
tiwali'y lalo lang dumarami

paano kung trapo'y negosyante
na ugali nang may sinusubi
negosyo lang ang kinakandili
ang bayan kaya'y mapapakali

pag nanalo'y ngingisi-ngisi
ngunit gobyerno'y di mapabuti
sa hinaing ng bayan ay bingi
sa isyung pangmasa'y napipipi

pag tinalo'y tiyak na gaganti
lalo na't gumastos ng malaki
tiyak babawi ng anong tindi
ganyan ba'y kandidatong mabuti?

- gregbituinjr.

Mga tanaga sa dukha 2

MGA TANAGA SA DUKHA 2

1

halina’makibaka

tayo’y mag-organisa

ipaglaban ang masa

pati na isyu nila

2

di na kalugod-lugod

sa maralitang lungsod

ang mga nagbubunsod

ng laksang pagkapagod

3

gulugod ng paglaban

ang lider na matapang

kailangang tanganan

ang prinsipyong daluyan

4

lumisan na ang dukha

sa winasak na dampa

demolisyong napala

sadyang kasumpa-sumpa

5

Inyong dinggin ang tinig

 “Dukha, magkapitbisig!

dapat nating mausig

ang mga manlulupig”

6

hukbong mapagpalaya

ang uring manggagawa

kasangga itong dukha

sa hirap at ginhawa

7

huwag bubulong-bulong

kung ang natira’y tutong

tara, kita’y lumusong

mamimitas ng kangkong

Bihira ang nabibigyan ng pagkakataong maging aktibista

BIHIRA ANG NABIBIGYAN NG PAGKAKATAONG MAGING AKTIBISTA

bihira lang ang nabibigyan ng pagkakataong
maging aktibista't ialay ang kanyang panahon
at buhay sa magagandang adhikain at layon
upang tuluyan nang baguhin ang sistema ngayon

pag nabigyan ka ng pagkakataong pambihira
huwag mong sayangin, maglingkod kang tunay sa madla
at makipagkaisa ka sa uring manggagawa
pagkat ang maging aktibista'y gawaing dakila

marami ang takot, tila nababahag ang buntot
maraming nangangambang manuligsa ng kurakot
tunay ngang mga aktibista'y di dapat matakot
kundi maging makatwiran, matatag, di bantulot

tara, maging aktibista, matutong manindigan
makibaka para sa pagbabago ng lipunan
maging prinsipyado, maging matatag, makatwiran
ipaglaban bawat karapatan ng mamamayan

mapalad ka kung nabigyan ka ng pagkakataong
maging aktibista't ialay ang buong panahon
at buhay sa magaganda't dakilang mithi't layon
upang tuluyang ibagsak ang mga panginoon!

- gregbituinjr.

Tula sa Araw ng Daigdig (Earth Day) 2019

TULA SA ARAW NG DAIGDIG, ABRIL 22, 2019

Sinira na ng kapitalismo ang kalikasan

Winasak ng sistemang ito ang kapaligiran

Kayraming plastik na ginawa upang pagtubuan

Kayraming basura na ilog ang pinagtapunan.

Para maging troso'y nilagari ang mga puno

Mga bundok ay kinalbo para sa tanso't ginto

Ginawa'y mga single use plastic para sa tubo

Kayrami nang lupang minina, dulot ay siphayo.

Dahil sa coal-fired powerplant, kalikasa'y nawasak

Pagtatayo pa ng Kaliwa Dam ang binabalak

Panahon nang kapitalismo'y palitan, ibagsak

Itanim ang bagong sistemang kayganda ng pitak.

Ngayong Araw ng Daigdig, halina't magkaisa

At tayo'y kumilos upang baguhin ang sistema.

- gregbituinjr.

* Nilikha at binasa ng may-akda ang tulang ito sa raling pinangunahan ng Philippine Movement for Climate Justice (PMCJ) na nagprograma sa harap ng Department of Agriculture (DA), nagmartsa at nagprograma sa Department of Environment and Natural Resources (DENR), umaga ng Abril 22, 2019, Araw ng Daigdig (Earth Day).

Binusog mo ako sa pagkain at pagmamahal

Binusog mo ako sa pagkain at pagmamahal
Kaya ako'y iyong-iyo, kasama sa almusal,
Sa tanghalian at hapunan, kahit napapagal
Ganyan nga ang pag-ibig na marahil magtatagal.

Bubusugin din kita sa pagkain at pag-ibig
Habang iniigib ko ang sa iyo'y ididilig
Sa kabila ng uhaw at gutom ay kapitbisig
Kaya di natutuyuan ng laway itong bibig.

- gregbituinjr.

Mga tanaga sa dukha

MGA TANAGA SA DUKHA

ni Greg Bituin Jr.

1

sinusumbat-sumbatan

yaong matang luhaan

mayroon bang daraan

sa gilid ng kangkungan

2

sangkahig ma't santuka

ang mga maralita

may prinsipyo't adhika

di payag makawawa

3

ang pabahay ng manhid

ay mansyong nasa gilid

walang bahay ang sampid

lansangan lang ang silid

4

ang dukha'y lumalaban

sapagkat karapatan

kung nakatunganga lang

walang kinabukasan

5

nagtungo sa ospital

ang dukha'y natigagal

pagkat napakamahal

ng gamot, at nautal

6

maralita'y tinokhang

akala yata'y hunghang

pamilyang naisahan

ang nasa'y katarungan

7

kapag mailalahad

na dukha'y may dignidad

sila pala'y mapalad

sapagkat di na hubad

* ang TANAGA ay taal na anyo ng pagtulang Pinoy, may pitong pantig bawat taludtod, at may apat na taludtod sa isang saknong

Proteksyon laban sa pananakop at pandarambong ng ibang bansa

10

PROTEKSYON LABAN SA PANANAKOP AT PANDARAMBONG NG IBANG BANSA

papayag na ba tayong magpasakop sa mga Intsik
gayong payag ang pangulong pasakop sa mga switik
ginagahasa na ang bayan, dapat tayong umimik
ipagtanggol ang bayan, ang kalaban ma'y anong bagsik

unti-unti nang sinasakop ang ating kapuluan
subalit tila ang pangulo'y tatawa-tawa lamang
sabi'y Pilipinas daw ay dapat maging lalawigan
ng Tsina, wala raw tayong magawa't pasakop na lang

kakandidato sa Senado'y dapat wasto lumirip
kapakanan ng mamamayan ang dapat nasa isip
pangulo man ay parang lasing, sa Tsina'y sumisipsip
mamamayan ay dapat gising upang bansa'y masagip

dapat proteksyunan ang bayan laban sa pandarambong
at sa bantang pananakop nila'y di tayo uurong

- gregbituinjr.

* Isa sa sampung isyu ng "Karapat Dapat - Karapatan Dapat" para sa mga kandidatong tumatakbo. Ito'y isang kampanyang inilunsad ng ng Philippine Alliance of Human Rights Advocates (PAHRA) para sa Botohan 2019, na may hashtag na #sampusigurado

Kaunlarang para sa lahat ng mamamayan, hindi ng iilan

9

KAUNLARANG  PARA SA LAHAT NG MAMAMAYAN HINDI NG IILAN

ating panawagan sa mga kandidatong maangas

pati sa mga kandidatong matitino't parehas

kaunlaran ay para sa lahat, kayo'y maging patas

ito'y para sa bata, babae, pantas, ungas, hudas

dapat walang maiwan sa pag-unlad, lahat kasali

di lang ito para sa tuso't masibang negosyante

dapat kasama sa pag-unlad maging dukha't pulubi

ganito ang kandidatong sa bayan ay magsisilbi

may respeto sa manggagawang gumagawa ng yaman

ng lipunan, may respeto sa magsasakang sa bayan

ay nagpapakain tatlong beses bawat araw, buwan

o taon man ang bilangin ay laging naririyan

mga kandidato'y dapat pangkalahatan tumingin

walang maiiwan pagkat lahat ay makakakain

- gregbituinjr.

* Isa sa sampung isyu ng "Karapat Dapat - Karapatan Dapat" para sa mga kandidatong tumatakbo. Ito'y isang kampanyang inilunsad ng ng Philippine Alliance of Human Rights Advocates (PAHRA) para sa Botohan 2019, na may hashtag na #sampusigurado

Kalikasang malusog at ligtas

8

KALIKASANG MALUSOG AT LIGTAS

itigil ang pagmimina, igalang ang katutubo

mga single-use plastic ay bulto-bulto't halu-halo

isdang pulos plastik ang tiyan ay nakapanlulumo

upos na lumulutang sa dagat kaya'y maglalaho?

polusyon, maruming hangin sa atin ay maglulugmok

sa henerasyong ito kayraming mga kalbong bundok

minina ang lupain mula talampas hanggang tuktok

dahil sa mga coal plants, usok na'y nakasusulasok

kung tingin ng bawat kandidato sa puno ay troso

tiyak tingin sa paglilingkod sa bayan ay negosyo

di ganyan ang karapat-dapat sa bayan magserbisyo

di maninira ng mundo ang dapat nating iboto

mundong ito'y dapat kalikasang malusog at ligtas

dapat mga gawin ninyo'y makakalikasang batas

- gregbituinjr.

* Isa sa sampung isyu ng "Karapat Dapat - Karapatan Dapat" para sa mga kandidatong tumatakbo. Ito'y isang kampanyang inilunsad ng ng Philippine Alliance of Human Rights Advocates (PAHRA) para sa Botohan 2019, na may hashtag na #sampusigurado

Sapat na pagkain, trabaho at pabahay

7

SAPAT NA PAGKAIN, TRABAHO AT PABAHAY

tiyaking may sapat na pagkain sa bawat lamesa

dapat bigyang ayuda ng gobyerno ang magsasaka

lalo ngayong isinabatas na ang pagtataripa

sa bigas na siyang pangunahing pagkain ng masa

di dapat kontraktwal silang masisipag na obrero

na dapat regular sa trabaho't may sapat na sweldo

dapat kilalanin ang unyon nitong nagtatrabaho

at kontraktwalisasyon ay ibasura ngang totoo

nais ng mga maralita'y abotkayang pabahay

na ayon sa kakayahan nila'y mabayarang tunay

di barungbarong, mga materyales ay matibay

may bentilasyon, tahanang mapapaghingahang tunay

bawat kandidato'y dapat itong isinasaisip

upang buhay ng dukha sa karukhaan ay masagip

- gregbituinjr.

* Isa sa sampung isyu ng "Karapat Dapat - Karapatan Dapat" para sa mga kandidatong tumatakbo. Ito'y isang kampanyang inilunsad ng ng Philippine Alliance of Human Rights Advocates (PAHRA) para sa Botohan 2019, na may hashtag na #sampusigurado

Lipunang mapayapa at panatag

6

LIPUNANG MAPAYAPA AT PANATAG

nais natin ng peace and order, payapang pamayanan

di yaong kapayapaang tulad ng nasa libingan

di yaong order ng pinunong naglalaway sa tokhang

nais natin ay isang lipunang may kapanatagan

di isang lipunang tahimik dahil walang naririnig

nakatago ang hinaing, tortyur, hikbi, di madinig

kundi lipunang payapa, tao'y nagkakapitbisig

nagkakaisa sa isang makatarungang daigdig

nawa ang "guns, goons, gold" ay tigilan na ng mga trapo

lalo ng mga dinastiyang pulitikal na tuso

mga nang-aagaw ng lupa, namimili ng boto

upang magpayaman sa poder at di nagseserbisyo

karapat-dapat na kandidato ang ating piliiin

at mula sa mga mandarambong, bayan ay sagipin

- gregbituinjr.

* Isa sa sampung isyu ng "Karapat Dapat - Karapatan Dapat" para sa mga kandidatong tumatakbo. Ito'y isang kampanyang inilunsad ng ng Philippine Alliance of Human Rights Advocates (PAHRA) para sa Botohan 2019, na may hashtag na #sampusigurado

Proteksyon para sa mga nagtatanggol ng karapatang pantao

5

PROTEKSYON PARA SA MGA NAGTATANGGOL NG KARAPATANG PANTAO

mga human rights defender ay dapat lang proteksyunan

mula sa pamunuang binababoy ang karapatan

mga H.R.D. na patuloy na ipinaglalaban

ang wastong proseso,'t makatarungan sa mamamayan

tuso ang gobyernong sa ginto't pilak lang humahalik

walang pakialam sa tinokhang na mata'y tumurik

laging iwinasiwas ang espadang anong bagsik

sa kababayan, habang halos maglumuhod sa Intsik

libu-libo na'y nawalan ng buhay, nakakatakot

pinuntirya din ang H.R.D., nakapanghihilakbot

kaytapang sa kababayan, sa dayo'y bahag ang buntot

dapat maiwasto na rin ang ganitong mga gusot

mga kandidatong karapat-dapat, ito'y isipin

at hinaing ng mamamayan ay agad nilang dinggin

- gregbituinjr.

* Isa sa sampung isyu ng "Karapat Dapat - Karapatan Dapat" para sa mga kandidatong tumatakbo. Ito'y isang kampanyang inilunsad ng ng Philippine Alliance of Human Rights Advocates (PAHRA) para sa Botohan 2019, na may hashtag na #sampusigurado

Proteksyon sa mga inaapi at pinagsasamantalahang sektor

4

PROTEKSYON SA MGA INAAPI AT PINAGSASAMANTALAHANG SEKTOR

mga katutubo'y dapat igalang, pati kultura

huwag payagan yaong dam na wawasak sa kanila

dapat igalang ang kababaihan, pati lesbyana

ang kabataan ay dapat ilayo sa bisyo't droga

huwag hayaang yurakan ang kultura't identidad

ng bawat mamamayan, bulok na sistema'y ilantad

huwag hayaang hustisya'y tila pagong sa pag-usad

dapat bawat mamamayan ay kasama sa pag-unlad

mga obrero'y dapat maging regular sa trabaho

mga magsasaka'y ayudahan sa pag-aararo

mga vendor ay huwag hulihin sa munting negosyo

pagkat marangal silang nabubuhay dito sa mundo

upang proteksyunan ang maliliit, ang inaapi

karapat-dapat na kandidato'y piliing mabuti

- gregbituinjr.

* Isa sa sampung isyu ng "Karapat Dapat - Karapatan Dapat" para sa mga kandidatong tumatakbo. Ito'y isang kampanyang inilunsad ng ng Philippine Alliance of Human Rights Advocates (PAHRA) para sa Botohan 2019, na may hashtag na #sampusigurado

Hustisyang abot ng maralita at patas para sa lahat

3

HUSTISYANG ABOT NG MARALITA AT PATAS PARA SA LAHAT

ang asukal na gaano katamis ay walang lasa

pag di nararamdaman ng maralita ang hustisya

pumapait ang asukal sa langgam na nagdurusa

tulad ng dukhang ang buhay ng mahal ay kinuha

nanlaban daw ang maralita kaya tinokhang nila

habang  mayayamang durugista'y pagala-gala pa

bakit kaydaling paslangin, buhay ba ng dukha'y barya

habang buhay ng malalaking tao'y di nila kaya

marapat ba ang kandidatong tuwang-tuwa sa tokhang

upang durugista'y mabawasan, sila'y nalilibang

hinuli, walang proseso, parang dagang pinapaslang

hustisya't batas na'y binaboy ng mga salanggapang

magkano ang abugado, at magkano rin ang batas

hustisya'y dapat abot ng maralita't ito'y patas

- gregbituinjr.

* Isa sa sampung isyu ng "Karapat Dapat - Karapatan Dapat" para sa mga kandidatong tumatakbo. Ito'y isang kampanyang inilunsad ng ng Philippine Alliance of Human Rights Advocates (PAHRA) para sa Botohan 2019, na may hashtag na #sampusigurado

Pamahalaang sumusunod sa pandaigdigang pamantayan ng karapatan ng mamamayan

2

PAMAHALAANG SUMUSUNOD SA PANDAIGDIGANG

PAMANTAYAN NG KARAPATAN NG MAMAMAYAN

di usad pagong pag kumilala sa pandaigdigang

pamantayan ng karapatan ng bawat mamamayan

di rin parang langaw sa likod ng kalabaw sa yabang

na nakalagda raw sa pandaigdigang karapatan

Universal Declaration of Human Rights ay kilala

ngunit kilala lang ba, at di naman ito nabasa?

gobyerno'y di dapat buhay-diktador sa demokrasya

dapat marunong itong rumespeto sa kanyang masa

I.C.C.P.R. at I.C.E.S.C.R., di man batid

iginagalang ang kapwa, karapatan man ay lingid

di dapat sa kawalang-hustisya, kapwa'y binubulid

kundi ang bawat isa'y magturingang magkakapatid

dapat ito'y alam ng kandidatong karapat-dapat

sugat ng lipunan ay dapat malunasa't maampat

- gregbituinjr.

* Isa sa sampung isyu ng "Karapat Dapat - Karapatan Dapat" para sa mga kandidatong tumatakbo. Ito'y isang kampanyang inilunsad ng ng Philippine Alliance of Human Rights Advocates (PAHRA) para sa Botohan 2019, na may hashtag na #sampusigurado
* ICCPR = International Covenant on Civil and Political Rights; ICESCR = International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights

Paggu-gobyernong maka-karapatang pantao

1

PAGGU-GOBYERNONG MAKA-KARAPATANG PANTAO

nais natin ng paggu-gobyernong marunong gumalang

sa karapatan ng mamamayan mula pagkasilang

hanggang kamatayan, may dignidad kahit na gumulang

kaya galit tayo sa walang habas na pamamaslang

ang nais natin ay makatarungang paggu-gobyerno

na karapatan sa buhay ay sadyang nirerespeto

ang nais natin, di man banal ang nabotong pangulo

ay kumikilala sa buhay, karapatang pantao

tinitiyak ang kalusugan ng mamamayan natin

ospital ay murang maningil, mura rin ang pagkain

trabaho'y regular, sahod ng manggagawa'y sapat din

pabahay ng dukha'y matibay, tulog dito'y mahimbing

nais natin ng paggu-gubyernong tunay na may puso

kandidato'y tutok sa tao, di sa negosyo't tubo

- gregbituinjr

* Isa sa sampung isyu ng "Karapat Dapat - Karapatan Dapat" para sa mga kandidatong tumatakbo. Ito'y isang kampanyang inilunsad ng ng Philippine Alliance of Human Rights Advocates (PAHRA) para sa Botohan 2019, na may hashtag na #sampusigurado

Mahirap kung wala kang salapi'y walang karamay

MAHIRAP KUNG WALA KANG SALAPI'Y WALANG KARAMAY

mahirap kung wala kang salapi'y walang karamay
maysakit ka'y balewala ka, iyong naninilay
tila ba ang salapi'y magandang gamot sa lumbay
malulunasan ang puso mong napuno ng pilay

ganyan kadalasan ang buhay mong nararanasan
pag walang salapi'y walang kasangga't kaibigan
di ka papansinin, para kang tuod sa kawalan
walang-wala ka na'y wala na silang pakialam

saan ka na patungo kung wala ka nang salapi
tila ba buong bayan ang sa iyo'y namumuhi
ang sugat mong naging pilat ay muling humahapdi
buti pa noong may pera ka pa't di nasasawi

dahil ba walang pera'y bawal nang magpakatao?
iyan ba'y pamana ng sistemang kapitalismo?

- gregbituinjr.

Pahimakas kay Kasamang Richard

PAHIMAKAS KAY KASAMANG RICHARD
(Oktubre 15, 1980 - Abril 6, 2019)

Ka Richard Lupiba, sa iyo'y pagpupugay
Aktibista kang kasamang sadyang kayhusay
Rubdob na pagkilos ay iyong dinalisay
Iniisip bawat gawain, nagninilay
Commitment mo'y hindi matatawarang tunay
Halimbawa ka ng matinding aktibista
Aral sa parlamento ng pakikibaka
Ramdam namin ang pagkawala mo, kasama
Dito sa mundong patuloy na may pag-asa
Lumalaban, naninindigan, sosyalista
Upang maitayo ang asam na lipunan
Paalam, Ka Richard, ikaw man ay nasaan
Itutuloy namin ang labang nasimulan
Bagong umaga'y sisilay sa ating bayan
At iyang bulok na sistema'y papalitan.

- gregbituinjr.

Pahimakas kay Kasamang Benjie

PAHIMAKAS KAY KASAMANG BENJIE
(namatay: Abril 6, 2019)

pagpupugay ang aming ipinaaabot
sa ating kasamang mahusay, walang takot
na nakipaglaban ng walang pag-iimbot
sa harap ng espada'y di bahag ang buntot

si Ka Benjie, lider ng P.L.M.-Tatalon
na kinaharap na isyu'y malaking hamon
siya'y may prinsipyong di basta makakahon
nagnanasang magtagumpay ang rebolusyon

tahimik, mapanuri, laging nagninilay
myembro ng K.P.M.L. ang samahang taglay
ipinaglaban niyang todo ang pabahay
upang mga kasama’y may matirhang tunay

Ka Benjie, salamat sa mga inambag mo
sa samahan, sa taumbayan, at sa grupo
sadyang nagpupugay kaming taas-kamao
sa pinanindigan mo, buhay at prinsipyo

- gregbituinjr.

* KA BENJIE, LIDER NG PLM TATALON

Si Benedicto "Ka Benjie" Resma ang lider ng Partido Lakas ng Masa (PLM) sa Tatalon, Lungsod Quezon. Dati siyang empleyado ng Comelec. Kasama siya sa founding ng PLM noong 2009, at ang samahan ay kasapi ng KPML at isa sa regional council member ng KPML-NCRR. Siya ang team leader ng QRF (quick reaction force) sa QC. at ang huli niyang pagdalo sa rali ay sa ERC sa isyu ng kuryente.

Pahimakas kay Ka Cesar Bristol

PAHIMAKAS KAY KA CESAR BRISTOL

ka Cesar Bristol, tunay siyang lider-manggagawa

magaling na intelektwal, manunulat, dakila

sa kumpanya sa Pasig ay nagtrabaho't lumikha

ng produkto, ngunit nag-organisa ng paggawa

kumilos sa paaralan at mga pagawaan

at organisador ng manggagawang lumalaban

nangarap, kumilos upang baguhin ang lipunan

dekano ng edukasyon ng BMPng palaban

sa nahuling Antipolo Five, siya'y nakasama

pagkat isang manggagawa, palabang aktibista

biktima ng tortyur sa panahon ng diktadura

magaling na taktisyan ng obrero sa pabrika

kakampi ng obrero, makibaka'y iyong tungkol

mabigat na pagpupugay sa iyo'y nauukol

ikaw na nakibaka't sa kapitalismo'y tutol

taas-noo kaming nagpupugay, Ka Cesar Bristol

- gregbituinjr.,04/09/2019

* KA CESAR BRISTOL, Vice President ng Bukluran ng Manggagawang Pilipino - Timog Katagalugan (BMP-ST)

Si Ka Cesar Bristol ang unang dean ng Workers School ng Bukluran ng Manggagawang Pilipino. Naging kagawad niya kami pag deploy namin sa TU ED (trade union education) mula sa youth sector. Isang magiting na intelektwal mula sa hanay ng paggawa. Resident writer at tactician ng BMP-Sòuthern Tagalog, kung saan siya ay kasalukuyang Deputy Secretary General. Dekada 70 nang kumilos sa unibersidad at namabrika, nang maugnayan muli bilang manggagawa sa isang kompanya ni Gokongwei sa Pasig. Naging biktima ng tortyur ng diktadurang Marcos bilang bahagi ng "Antipolo 5" (kasama si Ka Romy "Kaste" Castillo). Naging lider ng KMU-NCR at BMP (kung saan siya naging dean ng Workers School, bago tumungo sa BMP-ST).

Nakalimutan nilang tao rin ang manggagawa

NAKALIMUTAN NILANG TAO RIN ANG MANGGAGAWA

may mag-asawang nangarap na kumita ng todo
naipong pera nila'y pinuhunan sa negosyo
may makina'y dalawa lang silang nagpapatakbo
at naisipan nilang dapat magdagdag ng tao
kaya agad silang nangalap ng mga obrero

at maraming manggagawa ang kanilang kinuha
upang magtrabaho't mapalago ang kanilang kita
tingin nila, manggagawa'y ekstensyon ng makina
na anumang oras ay gagawin ang nais nila
di pwedeng umangal pagkat sinasahuran sila

hanggang pabrika'y lumago sa tagal ng panahon
dahil sa manggagawang masisipag, nakaahon
pinauso pa ang salot na kontraktwalisasyon
trabaho'y limang buwan lang, ganito taun-taon
bagamat may obrerong na-regular din paglaon

ngunit tingin ng obrero, sahod nila'y kayliit
walang proteksyon sa pagawaan, napakainit
di bayad ang obertaym, ang sweldo pa'y naiipit
nagtayo sila ng unyon laban sa panggigipit
ang mag-asawang may-ari ng pabrika'y nagalit

nais ng may-aring mga unyunista'y masipa
kahit higit sampung taon sa trabaho'y mawala
nais nilang manggagawa sa hirap ay dumapa
nakalimutan nilang tao rin ang manggagawa
humihinga, napapagod, may pamilya, may luha

madalas maraming pagsisikap ang gumuguho
pagkat magpakatao'y nalimot dahil sa tubo
ganyan ang sistemang kapitalismo, walang puso
sa ganyang kalagayan, obrero'y dapat mahango
at bulok na sistema'y mapalitan, maigupo

- gregbituinjr.

Ako'y nauupos

ako'y nauupos sa dami ng upos ng yosi
naglalakad ako'y nagkalat sa daan, kayrami
tapon doon, tapon dito, sila na'y nahirati
ang ating pamahalaan ba'y anong masasabi?

ako'y nauupos sa laksang nagkalat na upos
wala bang lagakan ng abo, sa ash tray ba'y kapos?
latang walang laman, bakit di gamitin nang lubos?
nang mga upos na ito'y ating maisaayos

nakakaupos ang naglipanang upos sa dagat
pagkat kayraming isda ang sa upos nabubundat
ikatlo raw na basura ang upos na nagkalat
paanong sa pagtapon nito tao'y maaawat?

sa nagkalat na upos, anong dapat nating gawin?
ito bang kalikasan ay paano sasagipin?
huwag hayaang upos ay lulutang-lutang pa rin
sa dagat nang kalikasa't isda'y masagip natin

- gregbituinjr.

Halina't mag-yosibrik

HALINA'T MAG-YOSIBRIK

di ka pa ba naiinis sa naglipanang upos
sa basurahan, daan, dagat, di maubos-ubos
tila ba sa ating likuran, ito'y umuulos
upos sa kapaligiran, animo'y umaagos

sa nangyayari'y dapat may gawin, tayo'y umimik
tipunin ang mga upos, gawing parang ECOBRICK
sa boteng plastik ay ipasok at ating isiksik
ang boteng siksik sa upos ay tawaging YOSIBRIK

kailangang may gawin sa upos na naglipana
sa dagat kasi'y upos na ang pangatlong basura
di ba't dahil sa upos, may namatay na balyena
imakalang pagkain ang itinapong basura

madawag na ang lungsod, sa upos ay nabubundat
naninigarilyo kasi'y walang kaingat-ingat
pansamantalang tugon sa upos na walang puknat
ay gawing yosibrik ang mga upos na nagkalat

- gregbituinjr.

Kinalabosong upos

KINALABOSONG UPOS

Kita nyo bang sa dagat, mga upos na'y nagkalat?
Ikatlo raw ito sa laksang basura sa dagat
Naisip nyo bang sa upos, mga isda'y bubundat?
At pagkamatay nila sa upos sa budhi'y sumbat
Lagi nating isipin ang buti nitong daigdig
Ang dagat na'y nasaktan, pati pusong pumipintig
Basurang nagkalat sa kalamnan niya'y yumanig
O, dapat itong wakasan, tayo'y magkapitbisig
Simulan nating sagipin ang ating karagatan
O kaya'y mag-umpisa sa ating mga tahanan
Naglipanang upos ay gawan natin ng paraan
Gumising na't magsikilos para sa kalikasan
Upos ay kinulong ko sa bote bilang simula
Pag dagat ay pulos upos, mga isda'y kawawa
Oo, ito'y pagkain, aakalain ng isda
Sumpa iyang upos sa dagat, problemang kaylubha

-gregbituinjr.

Ang Martir - Tula ni Nick Joaquin

Ang Martir

Tula ni Nick Joaquin, Pambansang Alagad ng Sining para sa Panitikan

Malayang salin ni Gregorio V. Bituin Jr.

Ang pagsinta'y hindi nangangahulugang dapat kang magpaumanhin

Gayunpaman, sa isang yugto ng buhay mo

Ang pagsintang iyon ang pinakamahalagang bagay sa iyo,

Ang pagsintang iyon ang maaaring iaasahan mong magtatagal magpakailanman,

Ang pagsintang iyon na pinaniniwalaan mong hindi umiiral ang tadhana,

At dahil sa pagsintang iyon ay nagtatanong ka,

Bakit ka natatakot umibig sa una pa lang.

Sa panahong iyon ng iyong buhay,

Animo'y perpekto ang lahat

Animo lahat ay napakaganda

Animo ang lahat ay nagniningning para sa iyo,

At ikaw ang lahat sa akin.

Hindi na ako nagdadalawang-isip hinggil sa pagsakripisyo ng sarili kong kaligayahan para sa iyo,

Ninanais ko pang hubarin ang nadidindingan ngunit nilamukos kong puso,

Upang makasama lang kita.

Ang lahat ay ginagawa ko upang maalagaan ka

Ang lahat ay ginagawa ko upang masiyahan ka

At ginawa ko iyon dahil mahal kita.

Ang pagsinta'y hindi nangangahulugang dapat kang magpaumanhin

Subalit dapat akong humingi ng tawad sa nasaktan ko ng lubos...

Ang aking sarili.

The Martyr

Poem by Nick Joaquin

from http://lovepoemscollection.blogspot.com/2015/01/selected-poems-from-nick-joaquin.html

Being in love means never having to say you’re sorry

After all, at some point in your life

That love was the most important thing to you,

That love might be the one that you hoped would last forever,

That love made you believe that destiny does exist,

And that love made you question,

Why you were afraid to fall in love in the first place.

At that time in your life,

Everything just seemed so perfect,

Everything seemed so beautiful,

Everything seemed to glow for you,

And you were my everything.

I wouldn't even think twice about sacrificing my own happiness for yours,

I was even willing to bare up this walled but crumpled heart of mine,

Just so I could be with you.

All I ever did was care for you.

All I ever did was to make you happy.

And all I ever did was love you.

Being in love means never having to say you’re sorry

But I needed to ask forgiveness from the one who was hurt the most…

Myself.

Bigas, Hindi Bala

BIGAS, HINDI BALA

(Alay sa ikatlong anibersaryo ng masaker sa Kidapawan, at binasa ng may-akda sa rali sa harap ng Department of Agriculture, Abril 1, 2019.)

Hustisya sa mga magsasakang buhay ay inutas

gayong nagrali lamang dahil sa kawalan ng bigas

Bakit sila pinaslang ng mga alagad ng batas

gayong nais lang nilang dusa't gutom nila'y malutas?

Katarungan sa mga minasaker sa Kidapawan

sa pamilyang nais lang makaalpas sa kagutuman

Nagpapahayag lang sila'y bakit ba sila pinaslang?

Dapat malutas ang kasong ito't huwag matabunan

Bigas, hindi bala, ang sigaw ng mga magsasaka

Hiningi'y bigas, bakit binigay sa kanila'y bala

Kaya isinisigaw namin ay: Hustisya! Hustisya!

Kaya hinihiling din ng masa'y Hustisya! Hustisya!

Bigas, hindi bala! Katarungan! Nawa ito'y dinggin

ng mga nasa poder at problemang ito'y lutasin.

- gregbituinjr.

* Ang rali ay pinangunahan ng Philippine Movement for Climate Justice (PMCJ), at nilahukan ng SANLAKAS, Oriang, ALMA-QC, Metro Manila Vendors Alliance (MMVA), Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), Partido Lakas ng Masa (PLM), LILAK, Piglas-Kababaihan, Alyansa Tigil Mina (ATM), at ang mga magsasaka ng Sicogon Island mula sa grupong Katarungan, na nakakampo sa DENR.

Mga Litrato mula sa facebook page ng Philippine Movement for Climate Justice (PMCJ)