Miyerkules, Setyembre 26, 2012

Pagmasid sa mga Bituin

PAGMASID SA MGA BITUIN
ni Gregorio V. Bituin Jr.
13 pantig bawat taludtod

ang Mae Sot nga ba’y isa na lang alaala
tulad ng dalagang sinuyo ko’t sininta
aking minahal sa sandaling pagbisita
ngayon gunita na lang yaong ngiti niya

habang nililisan ko siya’y minamasdan
kumikislap ang bituin sa kalangitan
tila may tanong itong sa diwa’y iniwan:
ako kaya sa Mae Sot ay may babalikan?

pakiramdam ko’y tila kayhaba ng gabi
dumuduyan sa pangarap ang guniguni
tila ayaw ko munang bumalik sa dati
habang masid ang bituin sa pagmumuni

sampung araw sa Mae Sot ay sadyang di sapat
mata ko’y bahagya ko pa lang namumulat
gayunman, may bagong pahinang masusulat
prinsipyo’t karanasang maisasaaklat

mga bituin ay ating muling pagmasdan
tila nagsasayaw sila sa kalangitan
ipinagdiriwang ang bagong karanasan
na maiuuwi sa nakagisnang bayan

isang tagumpay ang nangyaring paglalakbay
bagamat may ilang ang puso’y nangalumbay
sa paghihiwalay, may mga nagsisikhay
upang paglayang asam ay matamong tunay

- sa loob ng bus mula Mae Sot patungong Bangkok, Setyembre 25, 2012

Paalam, Mae Sot


PAALAM, MAE SOT
ni Gregorio V. Bituin Jr.
15 pantig bawat taludtod

sana'y patuloy na dumatal ang bukangliwayway
sa iyong kandungan at sa mga anak mong tunay
pati sa mga dayong pansamantalang dumantay
sa iyo, nawa pagkatao nila'y di maluray
ng sistemang kaylupit na paglaya'y pinapatay

kung sakaling sa iyo'y dumatal ang takipsilim
at masaksihan ang sistemang karima-rimarim
magpakatatag ka, O, Mae Sot, bagang mo'y itiim
sa pagharap sa delubyo't karahasang kaylagim
magbubukangliwayway din, laya mo'y masisimsim

pinaraya mo sa kandungan yaong nagsilikas
sa katabing bayang puno ng sakripisyo't dahas
pakiramdam ko ang paglaya nila'y isang atas
sa mga mamamayang nais ng lipunang patas
dapat sistemang mapang-api'y tuluyang mautas

paalam, Mae Sot, ako'y aalis pansamantala
ngunit di ka mawawaglit sa aking alaala
di ko alam kung sa kandungan mo'y makabalik pa
ngunit sa panulat, isa kang bayani't pag-asa
huwag mo sanang pabayaan silang taga-Burma

- sa himpilan ng bus sa Mae Sot, Setyembre 25, 2012

Sa Diwa ng Internasyunalismo


SA DIWA NG INTERNASYUNALISMO
ni Gregorio V. Bituin Jr.
15 pantig bawat taludtod

ika nga nila, lahat ng bagay ay magkaugnay
kaya internasyunalismo'y aking naninilay
magkaugnay bawat bayang api ang kalagayan
biktima ng bulok na sistema sa daigdigan
ang masa'y nagugutom, elitista'y naghahari
ang nasa tuktok ang sa masa'y yumurak ng puri
di sapat maging mabait at loob ay baguhin
dapat sistemang mapang-api'y palitan na natin
daigdigan ang pagsasamantala sa obrero
daigdigan ang pagkaapi ng masa sa mundo
pagkat magkakaugnay ang lahat ng kalagayan
pagkat kapitalismo ang sistemang daigdigan
marapat lang pairali'y internasyunalismo
magkakaibang bansa man ay magtulungan tayo
kaya dapat lang baklasin ang lahat ng balakid
mga api sa mundo'y tunay na magkakapatid
diwa ng internasyunalismo'y ating yakapin
internasyunalismo'y dapat nating pairalin
mga kapatid at kapwa internasyunalista
halina't baguhing sabay ang bulok na sistema

- Setyembre 25, 2012, Mae Sot

Jeyzube


JEYZUBE
ni Gregorio V. Bituin Jr.
11 pantig bawat taludtod

salamat sa inyo, mga kasama
salamat tayo'y nagkasama-sama
salamat at tayo'y nagkakaisa
na dapat baguhin na ang sistema
at tuluyang mapalaya ang Burma

sa bawat karanasan ay may aral
na sa diwa't puso na'y nakakintal
ang lumaban sa paglaya'y marangal
ibagsak na ang diktaduryang hangal
at ang masa'y ilagay sa pedestal

jeyzube sa inyo, mga kasama
jeyzube tayo'y nagkasama-sama
jeyzube at tayo'y nagkakaisa
na tuluyang palayain ang Burma
sa pagdagit ng mapagsamantala

kasama ninyo kami sa paglaban
dahil laban ninyo'y pandaigdigan
bawat bansa'y dapat lang magtulungan
nang wala nang bayang api-apihan
at laging pinagsasamantalahan

jeyzube, salamat sa pagkalinga
habang tayo nga'y nasa ibang bansa
tayo ngayo'y nagkakaisang diwa
lalabanan ang daratal na sigwa
tutunguhi'y kandungan ng paglaya

- Mae Sot, Setyembre 25, 2012

Pananaw sa Banlik ng Panatag


PANANAW SA BANLIK NG PANATAG
ni Gregorio V. Bituin Jr.
15 pantig bawat taludtod

taga-Burma'y nagtanong habang kami'y kumakain
tindig ko sa Scarborough shoal, sa aki'y tinanong
dahil Tsina't Pilipinas dito'y nais umangkin
lalaban ba tayo o sa isyung ito'y uurong

Scarborough shoal, Hwangyin Island, Banlik ng Panatag
Panatag shoal ba'y kanino't dahilan ng alitan
kasundaluhan ng bawat bansa'y pinatatatag
at sa karagatan sila'y tila naggigirian

bakit pagresolba nito'y dadaanin sa digma
ang pagpapatayan ba sa isyu'y makalulutas
maaari namang mag-usap ang dalawang bansa
kaysa digmaang kayrami tiyak ang mauutas

dapat banlik na ito'y sabay nilang paunlarin
Tsina't Pilipinas ay magkayakap mangasiwa
pagkat walang sinumang sa banlik dapat mag-angkin
ang tama'y pagtulungan ito ng dalawang bansa

biktima lang ng digmaa'y obrero't masang hirap
payapang usapan dapat sa Banlik ng Panatag
sa isyung ito'y walang digmaang dapat maganap
iyan ang aking tindig sa usaping inihapag

- sa isang kainan sa aming huling gabi sa Mae Sot, Setyembre 25, 2012

Huling Hapunan sa Mae Sot


HULING HAPUNAN SA MAE SOT
ni Gregorio V. Bituin Jr.
13 pantig bawat taludtod

nagkita-kita kami sa isang restawran
nagtambak ang pagkain, alak at pulutan
sa Mae Sot, ito ang huli naming hapunan
sapagkat uuwi na sa sariling bayan

ah, kaysarap gunitain ng sampung araw
ng paglagi roon, laya'y di pa matanaw
ng mga kasamang ang bansa'y nauuhaw
sa layang pangarap na sa puso'y pumukaw

huling hapunan lang sa Mae Sot ngayong taon
dahil maaaring magbalik kami roon
di pa nakamtan ang paglayang nilalayon
na maaring kamtin sa isang rebolusyon

bago lisanin ang Mae Sot upang maglakbay
mga taga-Burma'y may regalong binigay
nag-iwan ng mumunting alaalang tunay
habang paalala nila'y aming tinaglay

salamat sa patuloy na pakikibaka
patuloy kaming sa inyo'y makikiisa
taas kamaong pagbati, mga kasama
tayo'y lumaban hanggang lumaya ang Burma

- sa isang restawran sa Mae Sot, Setyembre 25, 2012

Bahaginan ng Karanasan at mga Aral


BAHAGINAN NG KARANASAN AT MGA ARAL
ni Gregorio V. Bituin Jr.
15 pantig bawat taludtod

anong ibig sabihin ng diktadura sa masa
nawalan ng maayos na bukas yaong pamilya
nawalan ng kalayaan at buhay na masaya
marami nang nawalang mga taon sa kanila
maysala ba'y diktadurya o bulok na sistema?

kulang yaong sampung araw na pagtigil sa Mae Sot
upang maunawaang lubos ang lahat ng gusot
gayunman, maraming aral sa puso'y nagpakirot
nakasalamuha't karanasa'y di malilimot
sa aral, matingkad na ang laya'y dapat maabot

nagpatingkaran ng mga ideyang sosyalista
paano ibabagsak iyang bulok na sistema
paano dudurugin ng bayan ang diktadura
paano naman ang tamang pamumuno sa masa
isang aral dito'y maging internasyunalista

ah, maraming salamat sa aral at karanasan
pinatibay nito ang ating mga kalooban
pinatitigas nito ang ating paninindigan
hinihikayat tayong laya'y kamtin at lumaban
salamat sa talakayang kaysarap malasahan

- sa tanggapan ng DPNS, pagtatasa ng apat na Pilipino at pamunuan ng DPNS, hapon ng Setyembre 25, 2012

Hinggil sa Wika't Pagsasalin


HINGGIL SA WIKA’T PAGSASALIN
ni Gregorio V. Bituin Jr.
13 pantig bawat taludtod

marunong mag-Ingles ang mga taga-Burma
kaya di ako hirap maunawa sila
ngunit nang mag-ulat ako'y isinalin pa
ng lider yaong sinabi ko sa kanila

sa talastasan, anong wikang gagamitin
pagkat maraming wika sa daigdig natin
kapwa nati'y paano ba uunawain
kung di alam ang wika ng kakausapin

sa buhay na ito'y mahalaga ang wika
upang ang ating kapwa'y agad maunawa
di sapat ang aksyon, galaw ng kamay, gawa
dapat wika'y alam nang matalos ang diwa

kaya di sapat alam lang ay wikang Ingles
dapat maunawaan din ang wikang Burmes
pag unawa mo ang wika, ramdam mo'y tamis
at sa pag-intindi'y di ka na maiinis

kung iyong di alam paano sasabihin
maghanap ng maalam upang maisalin
sa ibang wika iyang diwa mo't naisin
sa pagsasalin, mauunawa na natin

kaalaman sa wika'y sadyang mahalaga
lalo na sa ating laya ang ninanasa
kaya pag nag-usap ng ideolohiya
magkakaunawaan bawat aktibista

- Setyembre 25, 2012, sa tanggapan ng YCOWA, umaga, matapos mag-ulat hinggil sa sampung araw na inilagi sa Mae Sot

Pagtatasa at Pagbabahagi


PAGTATASA AT PAGBABAHAGI
ni Gregorio V. Bituin Jr.
13 pantig bawat taludtod

umagang-umaga’y hinanda ang sarili
at ngayon ngang umaga sila'y naging saksi
sa mga pagninilay ko't pagkaintindi
sa aking paglagi sa kanilang kandili

may powerpoint akong gawa't pinagpuyatan
inilatag ang aking mga nasaksihan
inihapag ko kung ano ang natutunan
tinasa ko ang sarili't nagbahaginan

pagkat ito ang huling araw ko sa Mae Sot
anong pagninilay ko sa pagkapalaot
pakikisalamuha nami't pag-iikot
lilisanin ba iyong sakbibi ng lungkot

nakaraang mga araw dito'y tinasa
naunawaan ko ba ang pakikibaka
at sakripisyo nilang mga taga-Burma
upang kamtin nila ang asam na hustisya

lahat ay nakatingin, ako'y kinakapa
mga sinabi ko'y tila inuunawa
ngunit nagkakaisa kami ng adhika
lalanguyin namin ang laot ng paglaya

sa huling araw ko sa Yaung Chi Oo, salamat
ang aking binigkas, kanilang nadalumat
na ang sampung araw ko doon ay di sapat
gayunpaman, salamat, salamat sa lahat

- sa tanggapan ngYaung Chi Oo, Setyembre 25, 2012; bago umalis ay naghandog sila ng isang regalong nakabalot, na naglalaman ng isang pulang telang pansabit sa dingding at may larawan ni Daw Aung San Suu Kyi, na ang nakasulat: "There will be change because all the military have are